s. XV. Num meretrices tolerare conveniat. XVI Nullum publice vectigal ex lupanari exigi debet. XVII. An locare domos meret

illis susceperunt alii quasi rem minime dubiam, qui Nonius Marcellus ex Varronis sententia Ludios dictos, ait, quasi lydi

i, quibus equos a Mercurio distributos historiæ docent ; sic Isidorum ex Tertulliano castigato. quamobrem circus ipse, quo

um ex Tertulliano castigato. quamobrem circus ipse, quoniam ii heroes ex ovis nati finguntur, ovali figura erat, globique

rma summas metas terminabant. Neptuno etiam ii ludi dicati erant, uti ex Lactantio lib VI. c. XX. et Salviano colligimus,

sse antiquitas habuit persuasum. Cereri etiam eos ludos sacros fuisse ex Ovidio et Tacito colligit Marlianus lib. IX. c. V

objecta in fronte scena, ubi ludi committebantur : amphiteatrum quasi ex duobus theatris conjunctis majori tamen longitudi

obus theatri brachiis inclusa quasi frons totius operis, in quam omni ex parte conspectus esset, divisa in scenam unde act

in eam altitudinem erecto opere vix ut oculi pertingerent, et quoniam ex Marco Varrone li. IV. cavum in ædibus dictum, loc

t, sub area cloacæ fortassis ad aquas recipiendas aut derivandas, quæ ex pluvia dilabebantur. Circum opus porticus erat mu

pe superiorum pedes, inferiores sedentes capere debebant. Erant autem ex intervallo tribus distincti baltheis totum opus c

extantia confixa dixeris. Erant et tubi occulti per gradus facti, uti ex commissuris lapidum cernitur hodie etiam Romæ, lo

tuata, unde equites spectabant equestria, unde populus popularia. Hæc ex Justo Lipsio lib. de amphitheatro, paucis commuta

itheatro, paucis commutatis desumpta sunt. Quæ de circo dicturi sumus ex Tertulliano, Cassiodoroque lib. III. epist. L. et

ificabatur) egrediebantur, atque his operibus circumdabatur area omni ex parte. In media autem area secundum longitudinem

eorum in ferculis uti Lilius Giraldus syntagmate VII. de Diis gentium ex Plutarcho affert. Sequebantur thensæ quibus Deoru

bigis nonnumquam trigis aut sejugis à numero equorum currebatur, uti ex Isidoro et Cassiodoro colligimus, præcedebant sin

templo sacrificiis, atque defuncti alicujus exequiis celebratis, uti ex Tertulliano c. X. conjicimus, inter tibias et tub

erea album et rubrum (russeum ipse vocat) verum facilis est concordia ex Isidoro. Aurigæ enim duobus primis coloribus tant

onte, nullo cogente, unde inter alios affectus, quemadmodum tristitia ex re adversa oritur, ita ex prosperis cum voti comp

inter alios affectus, quemadmodum tristitia ex re adversa oritur, ita ex prosperis cum voti compotes evadimus aut nos ea s

virtutis labes est. Cæteræ quidem animantes præter eam voluptatem quæ ex coitu, et quæ ex pabulo percipitur, nullam aliam

t. Cæteræ quidem animantes præter eam voluptatem quæ ex coitu, et quæ ex pabulo percipitur, nullam aliam aut vix sentiunt,

ibidinis nimiæ voluptates vituperantur, atque in vitiis ponuntur. Quæ ex oculis, auribus, aut odoratu percipitur non item,

s fortasse vulgo cognitæ, verissimæ tamen aurium et oculorum voluptas ex aspectu ludorum, vocum et cantuum suavitate susce

corrumpendos animos turpitudineque fœdandos magnam vim habent. Omnino ex tactu velut ex communi fonte universæ sensuum vol

imos turpitudineque fœdandos magnam vim habent. Omnino ex tactu velut ex communi fonte universæ sensuum voluptates derivan

cum sensus omnes in carne sint, per quam voluptas tactus diffusa est, ex ea quasi per quinque rivulos in omnes sensus didu

per quinque rivulos in omnes sensus diducitur. Sic voluptates cæteræ ex carne ortæ ad eam referuntur, et quasi limo susce

cant cum suo adipe cremati, aliis carere prorsus non possumus, ut quæ ex gustu, visu, audituque existunt, quod ventris et

appetunt, qui corpori ut pecudes serviunt, ita inter se comparari, ut ex una alliciatur altera majori turpitudine ; quid c

iuntur enim menti irritabiles formæ, suggeruntur fomenta vitiorum, et ex rerum imagine ac commemoratione cupiditas excitat

augebatur, quandam populi formam repræsentabat, unde pagi nati sunt, ex pagis multis mutui præsidii causa ne a potentiori

borum obscœnitate abstinentes nonnumquam alternis versibus fesceninis ex eo dictis, quod a Fescenina civitate Hetruriæ is

ferme retinuit nullis satis coercita legibus aut exemplis calamitatum ex ea licentia carpendi alienos mores natis, uti ex

exemplis calamitatum ex ea licentia carpendi alienos mores natis, uti ex Aristidis sophistæ oratione de hoc argumento conj

Potito, Caio Licinio Stolone consulibus, cum peste laboraret populus, ex libris Sibyllinis voti, tametsi aliquando viri in

e ad usum quæstus sui abutuntur diis vestris, et lenocinia voluptatum ex injuriis attrahunt, contumeliisque divinis ? Sede

puli Christiani et templis exterminari penitus debere, quod priusquam ex ipsorum persona et argumentis quæ tractant confir

d honestum non sit. Atque ille quidem eas comœdias insectatur, quibus ex Græca licentia convitia in præsentes absentesque

non in turpibus argumentis versari, sed sacras historias referre, aut ex divinis libris petitas, aut ex sanctorum hominum

ari, sed sacras historias referre, aut ex divinis libris petitas, aut ex sanctorum hominum historiis. Quod utinam verum es

ellere est animus neque probare ; ac satis haberem si quemadmodum qui ex sacrato ordine sunt, ludos scenicos committere ub

m quidem de virgine. » Nimirum oculis ne cogitet præscribit : quoniam ex aspectu cogitatio sequitur ; neque fas est aspice

anteque flammas, turpes cogitationes et cupiditates, tum ob alia, tum ex aspectu et auditu muliebri concitatas, et est ign

stant, ut sine reprehensione peccare videantur. Negant spectacula hæc ex sese ad pravitatem ferre, sed abusu hominum, quem

modestus lector considerabit. Hoc igitur primum et maximum incommodum ex hac theatrali licentia existit : sed et alia subj

aculi instar esset majoris profecto quam si ignis ardeat in aqua : et ex turpi quæstu plerumque raptæ, sive conjunctæ conn

quæstu plerumque raptæ, sive conjunctæ connubio histrioni unicuipiam ex eo infami comitatu, sive quod sæpius accidit stup

superioribus annis, in quadam horum hominum societate a judice, quod ex ipsius ore auditum est, unam quampiam ex hoc greg

num societate a judice, quod ex ipsius ore auditum est, unam quampiam ex hoc grege quæ Magdalenæ personam sustinebat, depr

scipiunt, ut incensam cupiditatem expleant ? Scimus sæpe agmine facto ex composito eas mulieres rapuisse ad libidinem detr

um histrionibus ferro certantibus. Neque dubium est sæpe eos juvenes, ex aliis in alia oppida migrare contemptis parentibu

to opere primus Romæ Cn. Pompeius extruxit, nam antea scena ad tempus ex materia facta, et subitariis gradibus utebantur,

empus ex materia facta, et subitariis gradibus utebantur, tanta certe ex eo opere populi gratia et plausu, ut quod neque t

gesta, neque generis nobilitas et potentia pepererunt. Magni cognomen ex ea fabrica accesserit, uti Cassiodorus affirmat l

is enervari animos et pollui. Diebus adjici noctes cœtu promiscuo, et ex utroque majore peccandi commoditate, atque hæc in

esto loco natum ad theatrales artes degenerasse totis ducentis annis, ex quo primum ii ludi fuerant in Urbe commissi a L.

ue sedes histrionibus detur, eaque libertas et frequentia ludorum quæ ex ea theatri structura necessario sequeretur. Quod

nem licentiam quæ ab illo flatigare homines perditi poterunt, fietque ex theatro Lupanar multo exitialius quam alia. Sic e

dixerit et vagam. Missos facio viros graves ætate nobilitateque, aut ex ordine sacrato, quorum si hoc tempore aliquis num

digendæ pecuniæ, et pecuniæ causa omnia faciunt. Postremo num juvenes ex his pervigiliis et baccanalibus, aut strenuos mil

atibus a tenera ætate assuescant juvenes, quippe a primis annis magna ex parte cætera pendent. Nam si magno vectigali subl

perioribus annis generale hospitium infimæ egenorum plebi, qui aliena ex misericordia vivunt, alendæ publico in quibusdam

cendos esse. Histriones ignominia infamiaque notari manifestum est ex l. I. ff. de his qui notantur infamia, cujus legi

citata memoria turpitudinis quam aperta commemoratio, eo amplius quod ex insidiis illatum vulnus difficilius vitatur. Sic

um is infamis dicatur, cujus vita et mores reprobantur, ut colligitur ex glossa, ff. de in jus vocatis l. sed si hac lege.

ssis etiam ad sacratum ordinem recipietur, cur enim minus quam cæteri ex sordidis artibus ad meliora se convertentes. Nam

is sub mortem signa saltem dederit sepulturæ Ecclesiasticæ et funeris ex ritu Christiano honore carere debet, uti alii omn

bores in colendis agris sustinerent, duritiam atque asperitatem morum ex iis laboribus provenientem, musicæ modis mites ac

æ ; Cynethensesque, quæ pars Arcadiæ est, eo more privatim contempto, ex morum feritate in majora scelera et multas calami

phionis cythara per se lapides ad structuram Thebani muri concurrisse ex ipsis rupibus, et lapicidinis avulsos nullo scind

es, morbosque grassantes musicæ præsidio non semel sedatos affirmat ; ex divinis profecto litteris Davide pulsante, Saulis

ano præsidio ; esto, sed quid prohibet affirmare animi anxietate, quæ ex atra bile concepta erat, musicæ vi sedata minorem

versantur, quam ut animi motus compescant ? Unde vitia oriuntur, nisi ex affectibus depravatis, effræni cupiditate, inflam

e existimaret, quali musica vulgo in civitate uterentur. Itaque Plato ex Damonis sententia nusquam musicæ modos mutari abs

it, eoque magnam cautionem adhibendam, quali cives musica utantur. Et ex eo Aristoteles libro octavo, Polit. a capit. quin

t. quinto usque ad calcem libri, de ea re suscepta disputatione negat ex tribus modis, quibus vulgo utebantur Phrygiam har

ica constantior est, et morem virilem magis continet. Præstabit tamen ex Cassiodoro lib. II. epist. XL. et in propria disp

II. epist. XL. et in propria disputatione de musica in quinque genera ex nominibus provinciarum, ubi reperta sunt appellat

tæ, ut prius a posteriori Hemitonio tantum superetur. Quorum rationem ex Cassiodoro, lib. de mathematicis disciplinis, ubi

ræter cæteros modos musicos maxime infamis. Quæ sunt a nobis desumpta ex Cassiodoro et Apuleio floridorum lib. I. Porro ea

vehementes eos motus in animis concitabant. Quæ vis hoc tempore magna ex parte excidit, nihilque minus nostros magistratus

iciose composita ad fallendum certe dissimulanter et turpes cantilenæ ex triviis, popinis, et lupanaribus desumptæ assimul

evocantur, quæ certissima morum pernicies est, eo gravius malum, quod ex theatris in plateas et domos singulas rapiuntur t

egligentium magno Reipublicæ damno. Sed et in templa turpes eos modos ex vulgatis cantilenis irrupisse non parum sæpe, uti

tiuntur, modestiæ et humanitatis, aut festivitatis laudem colligentes ex probro cultus divini et religionis Christianæ. It

it congerere, disputandi neque modum, neque finem inveniat. Nos tamen ex multis quæ suppetunt, pauca afferemus, et summa t

» Hæc Cyprianus elegantissime et omnia. Eodem pertinet locus superius ex Arnobio adductus lib. IV. adversus gentes extremo

que elegantius lib. de spectaculis cap. IV. in hæc verba. « Igitur si ex idololatria universam spectaculorum paraturam con

præsidibus dicentur, tunc artes quibus auctoribus deputentur. Si quid ex his non ad idolum pertinuerit, id neque ad idolol

udens non proferunt qui risum movent scurræ et histriones ? Qui autem ex vitio quod in se est delectationem aliquam percep

omodo ergo credidisti ? hoc est. quomodo Christianus es factus ? nemo ex ea natione philosophiæ, id est, vitæ severioris p

sublata, ita nunc restitutis ut reponatur opus erit. Sed nimirum diem ex nocte, et ex nive atramentum faciat, qui Judæis s

nunc restitutis ut reponatur opus erit. Sed nimirum diem ex nocte, et ex nive atramentum faciat, qui Judæis synagogas extr

e atramentum faciat, qui Judæis synagogas extruere fas esse dixit, et ex c. consuluit, de Judæis confirmare est ausus. Sed

it, de Judæis confirmare est ausus. Sed omisso hoc novo Theologo quem ex nomine citare non est opus, Tertullianus æqualis

lic placet quisquis virum in fœminam magis fugerit. Inde laus crescit ex crimine et eoperitior quo turpior judicatur. » Ex

um, ut impudici aspectus oculos, ut auditus improbi aures, ita ut cum ex his unum aliquid erraverit, reliqua possint carer

ratus errores, amentiam insanabilem providi principes et magistratus, ex superioris temporis memoria et exemplis facti cau

spectaculi conventione revocentur. Idem præcipitur l. II. de iis quæ ex scenicis natæ sunt, si honeste vixerint ad scenam

t l. XII. continentur abstrahendas esse ab ea arte, quicunque fuerint ex religione Christiana. Nimirum nostræ religionis h

sse, certe Dominico et aliis præcipuis festis superius est declaratum ex l. Dominico et l. nullus de spectaculis in eodem

resipueint, carere omni privilegio clericali. Neque solum ad eos qui ex sacrato ordine erant, leges Ecclesiasticæ pertine

e homines passim videamus ad ea spectacula confluere, plerosque etiam ex sacrato ordine, et (quod pudet dicere) monachos s

tatem promoveant, et a pravitate deterreant, neque id fiat ab iis qui ex sacrato ordine sunt, aut sacerdotium Ecclesiastic

ntur, a Grationo c. ejiciens d. XXXVIII. et proximo capite idem docet ex Augustino in explicatione Psal. 70. ad illa verba

Et certe quod Tertullian. lib. de pudicitia c. IX. publicanos negavit ex Judæorum gente fuisse antiquis temporibus, tamets

urbata et in contrarium versa : nam cum meretrices esse prohiberentur ex gente illa Deu 23. scimus publica lupanaria extit

rimine exerceri potest, abhorruisse ; non secus atque hoc tempore qui ex sacrato ordine sunt, et vitam sine labe purioriem

rima est, nullum aditum in scena mimis dando, quorum argumenta majori ex parte stuprorum continent actus ; ne talia specta

nomine vitii turpitudo prava, quod a suis auctoribus repudiatur, cum ex contrario virtus ab inimicis etiam laudem habeat.

perpetuo tempore exhibeantur : Et icimus tamen fuisse olim factitatum ex Tertull. libr. de spectacul. cap. VI. « Reliqui,

r, quem Trebonius Rufinus in duumviratu sustulerat : cumque negaretur ex auctoritate publica fecisse, dicta coram Imperato

 si hæc, inquit, fuerint laudata veris rempublicam implicabunt malis, ex jocis seria fient. » Sapienter Tertullianus ut om

« Omnino igitur obscœnitas verborum per legislatorem exterminanda est ex civitate. Ex turpiter enim loquendi licentia, seq

æsertim cum alio loco lib. de republ. X. initio poetas, ipsum Homerum ex civitate exturbandum censeat, pestem, jucundam qu

re, nisi vestem pretiosam et fucos abjiciat. Acuta objectio, sed quam ex S. Thoma 2.2. qu. CLXIX. art. II. dissolvere prom

si ornatu studeant alienam cupiditatem excitare, crimen erit. Nam si ex levitate animi contingat, veniali modo peccato er

« ferrea ingenia igne luxuriæ domari », uti Hieronymus ait, et ut hac ex parte sit liber, ex alia crimen non evadere, quod

e luxuriæ domari », uti Hieronymus ait, et ut hac ex parte sit liber, ex alia crimen non evadere, quod scandalum dicitur,

axime cadat necesse est, et aliquanto majori viri principes præsertim ex sacrato ordine Episcopi implicantur crimine huic

se, quod, ut video, altas radices egit multis viris principibus etiam ex eo numero qui ad reipublicæ gubernacula sedent (q

am furorem hunc satis frænari. Prudenter ut multa poeta quidam verbus ex alio poeta sumptis dixit. « O here quæ res nec mo

s viris dare cogantur. Omnino populus intelligat histriones quos omni ex parte contineri posse non puto, ut a turpitudine

mporum judicat applicandum. Quapropter largiamur expensas, non semper ex judicio demus. Expedit interdum desipere, ut popu

lida. In veteri Judæorum populo et gente nullas meretrices extitisse, ex divino præcepto Deut. 23. vers. 17. « Non erit me

ndentes florem ætatis. » Idem docet Clemens Alexand. Stromate III. et ex eadem gente Philo de Josepho, et de speci. legi.

interpretatur, et sane scorta publica non concipiunt matrice affecta, ex promiscua et frequenti venere, quod si id non pla

et temporum contigisse dicemus, quemadmodum quod 2. Machabæorum 7. et ex Evangeliis colligitur, multas meretrices in eo po

alienis toris insidiæ, patent lupanaria, adolescentes plures novimus, ex iis oppidis venientes, ubi nulla scorta erant, ex

ætatem, valetudinem amisisse, inutilesque prorsus esse factos. Deinde ex meretricibus flore ætatis transacto, lenæ existun

ohibitaque furor prosequantur », quæ sunt ipsa Lampridii verba. Plane ex gentium moribus, quos numquam Ecclesia penitus ex

s ætas, conditio, sexus concurrebat, ad lupanaria infima plebs, cujus ex virtute neque laus magna, ex intemperantia præter

rrebat, ad lupanaria infima plebs, cujus ex virtute neque laus magna, ex intemperantia præter animas haud magna jactura ex

s conveniant licentia libidinis invitati, fas non esse ; quia nec fit ex auctoritate publica, et in turpi quæstu admixta p

rius adducto ff. de concubinis. CAP. XVII. Nullum publice vectigal ex lupanari exigi debet. Ex meretricio quæstu et

t quidem ab antiquissimis temporibus in Romano imperio susceptum, quo ex principio haud facile dixerim, a Caligula Sueto.

x principio haud facile dixerim, a Caligula Sueto. c. XL. exactum ait ex capturis prostitutarum quantum quæque uno concubi

um quantum quæque uno concubitu mereret. Sed susceptum erat tamen, un ex lenonibus meretricibus, et exoletis (hos scortato

a imminuisset, quom mercatores Romam alliceret, vectigal pulcherrimum ex curiosis, supervacaneisque artibus excogitavit, p

sapientissimus pro insita animo pietate et publicæ salutis cura magna ex parte restrinxit lege promulgata Madriti ad 6. Id

no lata fuerat severitatem intercedentius lupanarium magistris aliqua ex parte mitigavit. Ejus legis quoniam publice cogno

i fas esto ære alieno obstrictam, ne ipse quidem pecuniam mutuam ulli ex suis meretricibus dabit. Si quæ meretrix eam vita

curandæ deferantur. Nullam meretricem sive contagione infectam, sive ex morbo alio laborantem in suo hospitio magister cu

curandæ deferantur. Nullam meretricem sive contagione infectam, sive ex morbo alio laborantem in suo hospitio magister cu

cabitur iis conditionibus locari omnibus renuncietur. Urbanus senatus ex suo numero binos censores seligat qui lupanar inv

ensores seligat qui lupanar invisant, ii renunciabunt Prætori si quam ex his legibus negligi, aut si quid præterea censura

crocei gestent. Ne nuptæ, aut quarum patres in eadem urbe vivunt, aut ex altero parente fusci coloris natæ in lupanari quæ

t vires non alio referant quam ut fortiores Veneris armis (uti quædam ex eo grege dicebat) occurrant. Quod si reipublicæ d

istinctio placebat XXII. q. X. art. IV. Nimirum quædam res per se, et ex natura sua ad pravitatem dirigi, uti idola vestes

onestum in hac parte ab illicito secernatur. Optima videri possit, ut ex conditione peccati, quod alter est commissurus, c

t c. I. de usuris lib VI. ergo ratio altera commodior nobis videbatur ex legum prohibitione, aut permissu distinctio. Lice

santur, quod fieri posse docet S. Tho. XXII.h q. X. ar. XI. et quibus ex causis. Tunc enim fas esse arbitror flores, thus,

. Non licebit tamen iisdem multo carius quam cæteris domum locare, ne ex lucri participatione commune crimen evadat, uti C

e crimen evadat, uti Caietanus ipse docet XXIIj. q. X. art. XI. Verum ex cæno hoc stylum retrahere, et ad spectacula revoc

habeat. Ex omnibus spectaculis quæ olim Romæ in usu fuerunt, atque ex ea urbe quasi ex fonte ad alias provincias manave

ibus spectaculis quæ olim Romæ in usu fuerunt, atque ex ea urbe quasi ex fonte ad alias provincias manaverunt, scenici fer

spectaculi originem primum indicare, commoda et incommoda quæ manare ex illo solent, ut quid sentiendum sit lector sedato

uinio regnante cum gravis pestilentia in mulieres gravidas incidisset ex carne divendita taurorum immolatorum. Ob id Tauri

ne intra muros evocentur dii manes. Sic origo hujus ludi cum cæteris ex impio deorum cultu derivatur, et ipsa parentatio

pum Arcadius et Honorius penitus hac occasione suppresserunt. Venerat ex Oriente Telemachus monachus, sic Nicephorus vocat

m cum tauris. Is quidem mos aut numquam in Hispania est sublatus, aut ex intervallo repetitus est in nostra gente, quod ex

a est sublatus, aut ex intervallo repetitus est in nostra gente, quod ex spectaculo imprimis sit dedita. Et sunt in Hispan

rogredientium eo, unde tutus receptus non sit ; ac præsertim iis, qui ex equis tauros agitant, nullum certe exiguum pericu

atur. Extant de ea re varia Pontificum Romanorum diplomata, sed neque ex iis lites sunt satis compositæ, neque satis const

, sed neque ex iis lites sunt satis compositæ, neque satis constat an ex naturæ principiis colligatur hunc ludum in rebus

ricula sæpe proveniunt, vetatur ; quod an in taurorum agitatione omni ex parte conveniat perire sæpe in ea homines, quis e

nus ornantur ? pugnant ad bestias non crimine, sed furore. » Verum ut ex divinis litteris aliquid delibemus, Exod. 21. cap

hæum potius erectum, monumentumque præclarum videtur. Casu inquis, et ex accidenti eæ mortes contingunt. Bardos tu nos et

ontingunt. Bardos tu nos et truncos putas, quibus persuadeas casu, et ex accidenti ea contingere, quæ frequenter eveniunt 

primatur aliquis, e tecto aut fenestra decidat, dicam equidem casu id ex accidenti, et præter opinionem evenisse, neque pr

es, aut vulnerari a tauris, cum semper ferme contingat, ludi conditio ex eo merito judicabitur. Nam quod ex eo spectaculo

per ferme contingat, ludi conditio ex eo merito judicabitur. Nam quod ex eo spectaculo multa delicta promanant, fastus ex

udicabitur. Nam quod ex eo spectaculo multa delicta promanant, fastus ex apparatu vestium ornatuque ambitioso, luxuria ex

ta promanant, fastus ex apparatu vestium ornatuque ambitioso, luxuria ex promiscuo virorum et mulierum conventu, ingluvies

erea abstinendum prorsus ducimus. Hæc sunt utriusque partis præsidia, ex quibus si attente considerentur, efficitur agitat

a, aut iis oblonga fune constrictis, uti Romæ fieri consuevit, aut si ex equis tantum agitent, pedites nulli, agitatio tau

equi sint, quam in aliis nationibus esse scimus. Neque tamen colligi ex his quæ dicta sunt, volumus, spectantesl hujus lu

ii ad suam oblectationem convertere poterunt alienam pravitatem, quod ex Antonino colligitur II. p. tit. III. c. 7. §. II.

e debent, quemadmodum ne annona vitio corrupta morbi consequantur, ne ex pestilenti loco venientes in urbem admittantur :

alute gregis Dominici nostræ curæ divina dispensatione crediti, prout ex debito pastoralis officii astringimur, sollicite

oductus, ut cruenta corporum morte animarum etiam perniciem lucretur, ex decreto Concilii Tridentini prohibitus fuerit, ni

s idem Philippus rex suorum regnorum Hispaniarum utilitate motus, quæ ex agitatione taurorum hujusmodi provenire solita er

tantibus quibuscumque : proviso tamen per eos ad quos spectabit, quod ex inde alicujus mors, quoad fieri poterit, sequi no

entur superiori diplomate sancitæ, quod ad laicos quidem spectant, et ex militari ordine fratres, modo sacris ordinibus in

oniam vero fœlicis recordationis Pius Papa quintus prædecessor noster ex ejusmodi congressibus et spectaculis non modo cor

lippi Hispaniarum Regis Catholici, qui regnorum suorum utilitate, quæ ex ea taurorum agitatione provenire solita erat motu

graves, quibus vita universa est obnoxia, eo quasi condimento aliqua ex parte mitigari. Postremo meliora et saniora dispu

hristianis hominibus persuadeat incorporeas voluptates sufficere, quæ ex rerum divinarum fructu et contemplatione atque na

one atque naturæ spectaculo percipiuntur uberrimæ. Quod quoniam magna ex parte abjecimus, ne nimium severi et rigidi videa

is, quos excipit pars altera agminis quasi in subsidiis relicta, hanc ex adversa parte alii, luduc sic continuatur, quæ su

n quibus ita explicatur Decalogus, ut casus conscientiæ, quos vocant ex eo suborientes, ac pleræque controversiæ magni mo

hoc tempore maxime ventilari debet, est de eo fomento libidinis, quod ex gestibus et spectaculis publice exhibetur, et vel

tatem autem vel delectationem non eam quæri, quæ intellectum afficit, ex cognitione vel contemplatione divinarum et humana

rvadit. Inter quos tactus præcipue voluptatibus iis inservit, quæ vel ex libidine fluunt, vel ad eam irritant. Eædem tamen

brutorum degeneramus. Certum est tamen, aurium et oculorum voluptates ex aspectu ludorum, vocum et cantuum suavitate susce

nobis scriptura commendat, quia per eas partes insinuant se vitia, et ex auditis et visis commoventur homines ad ea, de qu

objiciuntur menti irritabiles formæ, suggeruntur vitiorum fomenta, et ex rerum imaginibus ac commemoratione cupiditas exci

in turpibus argumentis ibi versari, sed sacras historias referre, aut ex divinis libris petitas, ex sanctorum historiis. S

versari, sed sacras historias referre, aut ex divinis libris petitas, ex sanctorum historiis. Sed fatetur Mariana in libro

se scire dicit, a judice in quadam histrionum societate unam quampiam ex hoc grege, quæ Magdalenæ personam sustinebat, dep

ere. Sunt nihilominus ea quæ agebantur magno apparatu, concurrentibus ex tota Gallia spectatoribus, ad sacrum illud, quod

tate celebratur. Quid vero possit apud homines inveterata consuetudo, ex eo liquet, quod etiamsi Pontif. Romanus Innocenti

non possunt qui se in eam sponte conjiciunt, et ea frequentant loca, ex quibus sani egredi vix possunt. Nam multorum etia

ea, sine quibus ab arte infami cessarent ? Quod autem diximus constat ex lege 1. ff. de iis qui notantur infamia, cujus hæ

mores reprobantur ; tales itaque gravissimo peccato teneri constat ; ex quo factum est, ut talibus olim interdictum sit a

ipatam. A mysteriis autem sacraque Eucharistia arcendos esse, quamvis ex dictis consequatur, id etiam docet Cyprianus, cuj

renæ, cum Xisti vanitate. » Et c. 4. lib. de spectaculis. « Igitur si ex Idololatria universam spectaculorum paraturam con

rere debent. Regerent fortasse nonnulli, periculum hoc sublatum esse ex quo superstitio Ethnicorum abolita fuit, nec hoc

obi aures, ita ut his unum aliquid erraverit, reliqua possint carcere ex peccatis, in theatris vero nihil horum reatis vac

fœditates ? » Chrysostomus in talium accusatione ita frequens est, ut ex ejus dictis longa contexi posset oratio. Legatur

eos « nullum aditum in scenam mimis dedisse, quorum argumenta majore ex parte superorum continebant actus, ne talia spect

i ergo victi argumentis allatis, mala illa et incommoda esse tollenda ex scenicis ludis judicant, nec tolerandum esse, ut

uod valde deflendum, cultum divinam imminunt. Addimus Cœlii Rhodigini ex Seneca Philosopho gravem considerationem, Antiqua

erationem, Antiqua. lect. lib. 8. ca. 7. « Cæterum, inquit, quacumque ex causa fuerint producti primo, nihil esse pernicio

ut juventus aliquam historiam repræsentet, tolerari poterit : dummodo ex scriptura non desumatur, quæ non ludis sed prædic

ertamina illa palęstræ, in quibus vincenti præmium proponebatur oleum ex oliua, vt ait Lucianus libro de Gymnasiis. Edidit

alcibus anguem. Aut Lugdunensem rhetor dicturus ad aram. Et Tholosæ ex more mensis Maij principio, certamen poëtatum ind

, gladiatorumq́;, singulis annis in Albano exhibebat, teste Xiphilino ex DioneXiphil. ex Dione, in Domitia.. Artemisia quo

, singulis annis in Albano exhibebat, teste Xiphilino ex DioneXiphil. ex Dione, in Domitia.. Artemisia quoq;, cùm manibus

ebant, & exiguum aliquid honoris symbolum. Apud Græcos potissimùm ex palestricis ludis celebrata quatuor in locis olim

cus vestitus olea surgit, in quo stadium iacet, Alphæus autem alluit, ex Archadia labens, & Triphyliacum intrans mare,

riphyliacum intrans mare, inter occasum & meridiem. Initio quidem ex Olympÿ Iouis oraculo ingentem sibi claritatem vin

rbelliusNico. Gerbell. lib. 6. de Pelopon. in vebib. & in Elide., ex Sophiano, Herodoto, Pausania, & aliis tradit,

ludus hic primùm in honorem Neptuni celebratus, à Iasone primùm, cùm ex Colchi periculis in patriam remearet : quia ibi N

Leouicerus.. Illius certaminis præmium, corona primùm apij, deinceps ex pinu, propterea quòd infrugifera maris instar arb

. Exhibebantur & gladiatoria munera, pugilum crudelia spectacula, ex quibus primùm at morum tractandorum meditationem

ã, scribit Valerius Maximusidem lib. 2. c. 1. in P. Rutilio.. Is enim ex ludo C. Aurelij Scauri, doctioribus gladiatorum a

dicij in hac re obseruandi. Gymnicus, inquit, agon apud Viennenses ex cuiusdam testamento celebrabatur, hũc Trebonius R

ufinus in duumuiratu tollendũ abolendumúe curauerat : cúmq; negaretur ex authoritate publica fecisse, cumq́; restitui hære

mp; in proœmio ad commen. sup. Esai. & tomo 2. Omil. 38. in Math. ex c. 11. Matth.. Multa quoq; in ea adfert Clemẽs Al

bũ non proferunt qui risum mouens scurræ, & histriones ? Qui autẽ ex vitio, quod in se est, delectationem aliquã accep

nfamata conditio natura est, ab iis qui natura quidem omnia sentiunt, ex quibus spectacula instruuntur, scientia autem def

cura antiquitus Romanorum magistratuum, castigatio in histriones, vt ex Suetonio constatSueto. in Augusto, c. 45.. Marcel

Augusto, c. 45.. MarcellusI. quædam delicta l. 14. de pœn. P. quoque ex responsis Menandri tradit, militem qui attem ludi

de corona milit. familiam gladiatorum domi alebant, instruebantq́ue, ex mancipiis redemptis constantem : inter quas erant

iæ, & concursus hastatorum, quem vocant Ioustes, seu torneamenta, ex quibus cædes vt plerumque tragœdiam perficiunt. V

to. & in Bruto. Sueto. in Calig. c. 20. Iuuenal. Saty. 1. Xiphil. ex Dione, in Domitia. Gell. lib. 10. c. 19. Plato, 1

mp; in proœmio ad commen. sup. Esai. & tomo 2. Omil. 38. in Math. ex c. 11. Matth. Clemens Alexan. lib. 3. Pædago. cap

calumniam extrahi ? Credo ut cum Telephum et Peleum agemus in scena, ex animo dolere censeamur. Nam quod crimen huic judi

lamandi in cæteros studium nullo unquam tempore intermittunt, eum qui ex commentario tantum sapit : cui, postquam præscrip

obelisque objiciam, ut una litura clarissimorum ingeniorum monumenta ex hominum memoria deleant ; ut Sophocles Æschylos,

sto vorticibus non discat in Constantino religionem triumphare ? quis ex horribili aut Nabuchodonosoris Assyrii, aut Armen

morum, vitiorum turpitudinem, fraudum, et flagitiorum eventa tanquam ex tabula repræsentant. Hæc exempla sicas extorquent

oculum nihil latere ; produci in apertum scelera omnia, et suppliciis ex improviso subigentibus, Deo teste, revinci. Contr

simam refundas si quid forte nonnullorum culpa peccatur ? rem penitus ex hominum consuetudine exterminandam contendas qua

vites evelli debere censeas si duo tibi in agris occurrerint rustici ex vino vacillantes ? Solem e mundo velis eripere si

o, tecum disputo, integerrime vindex sanctitatis : respondebis opinor ex animi tui sententia magne religionis propugnator 

tum, si gestu uno, si syllaba a paucis intellecta peccatum est, jubes ex toto funditusque deleri ? Calumniarum architecte,

orum fastidia in tenebris jacere patiuntur ; alios Catonum supercilia ex urbibus, atque omnino si possint, e vivis exturba

e omnino si possint, e vivis exturbare molliuntur. Quam jucundum erat ex omnibus Græciæ populis convocari spectatores : ac

sapientiæ sedes ad miraculum usque histriones locupletavit ; et nobis ex ære a volentibus collato terni, quaterni-ve asses

ivata ipsius bona, eaque rebuspublicis bene constitutis pernecessaria ex me, judices, hoc loco accipiatis. Sic enim in ea

terramque funestabunt. Inde amicorum jurgia, conjugum dissidia, furor ex vinolentia, ex furore cædes, cædibus familiarum i

tabunt. Inde amicorum jurgia, conjugum dissidia, furor ex vinolentia, ex furore cædes, cædibus familiarum immortales inimi

x : neque levius de ea judicium est aut ejus adversarii Æschinis, qui ex histrione factus orator, et per id in Rep. specta

legendis auctoribus, qui sunt innumerabiles, dedit : qui delectus est ex omni populo Romano, ex orbis universi provinciis

i sunt innumerabiles, dedit : qui delectus est ex omni populo Romano, ex orbis universi provinciis cui Domitiani Cæsaris n

dem artis utilissimæ ostentationem non ab istis Rhetorum arculis, sed ex ipso veritatis sinu depromptani vobis Roscius ips

». Hinc ejusdem Africani scriptoris argumentum ita colligentis. « Si ex idololatria universam spectaculorum paraturam con

tutis et modestiæ causam agere, et de tota spectaculorum protervitate ex animi mei sententia disserere liceret. Sic enim e

mplo tanquam rem indifferentem theatra frequentare, et id ab utrisque ex veteri consuetudine potius, et more pristino fier

juvenes isti Rhetorum filii quod in aliqua orationis parte non satis ex decoro impudentius egerit ; neque quid gravitas v

quidem innocentiam in tuto esse non dubitat : Histrioniam vero quasi ex altera parte respondere poeticæ facultati, et duo

ectaculorum abutatur.Ars scenica apud Atticos ab ebriosis inventa, et ex maledictis conflata. Et ut ab arte initium dicen

olam suam osculatur, apud impudentes rusticos, inter dolia prognatam, ex ebrietate atque maledictis concretam incredibili

semel expertus est Euripides tragicorum poetarum gravissimus, qui cum ex personæ, quam inducebat, decoro Jouem se neque sc

quando te minus peritum esse putas, si vis alio die de ejus laudibus ex me audies, etiam resectis iis quæ in alteram part

s officium, ut L. Lucullus ab historicis munus imperatorium, sic iste ex iis libris artem bene vivendi condiscat. Sed vere

Christiana forte modestia effrenatam illam gentilium licentiam aliqua ex parte compresserit ; quam amplæ tamen ejus reliqu

artem scenicam ab actione tollitis ? Quod si aliud quidpiam quam quod ex tragicis comicisque rebus edisci potest scire deb

uncti sunt cum pædagogis histriones, quidni liberis vestris pædagogos ex theatro et histrionia provideatis ? Quid hic agam

bus a Cicerone non probatur. Audio. qualis autem illa est ? Quærendum ex oratoribus. Præclare ? Vis ergo consuli Ciceronem

ebeiorum mentibus diutius resideat. Decepisti, Panurge, imperitos, si ex ignorantia quam sæpe professus es, veniam mereris

eritos, si ex ignorantia quam sæpe professus es, veniam mereris : sin ex animi proposito, cum scires alia omnia sentire Fa

r, vir in omni literatura hebes ac rudis ignotum nobis auctorem quasi ex Evandri sepulchro educere, quem possumus ex memor

otum nobis auctorem quasi ex Evandri sepulchro educere, quem possumus ex memoria promptius expromere quam tu omnium sphæri

at », quod erat Comœdo munus injunctum, « verum etiam ediscere electa ex his cogat », ut non tantum externum corporis orna

su et strepitu esse imponendum : aut certe ut in fabulis fieri solet, ex turbulento et implicato negotio sperat emergere l

itæ confirmabuntur. Ars scenica apud Atticos ab ebriosis inventa, et ex maledictis conflata. Reprehensionis specie vitia

héologien etc. meme vulgo authorem circumferri audire, simul et natam ex eo offensionem nosse non potui : Archipræsul Illu

elsitudinem scribam, cum te meum, ut et universi gregis tibi crediti, ex quo esse honori duco, in doctrina judicem jure di

am more Parisiis haberi mihi finxeram, cum nulli unquam adfuissem, et ex aliorum relatione nonnunquam auditâ illius mihi i

n est quod negem, quin, si semel epistola meo cum scripto conferatur, ex hoc illa prope ad verbum Collecta, atque ita meo

ripto conferatur, ex hoc illa prope ad verbum Collecta, atque ita meo ex præsipiti scripto, præter meam mentem orta infeli

in partem asserebam testimonium satis compertum ; imprimis vero quod ex Divo Carlo petebam, cujus in authoritate, perinde

am, aliorum paucissima, nec attento animo, evoluissem, et aliunde una ex fama Ritualium notitiam haberem, nec ipso etiam P

ps sequar. Re penitus excusa mihi plane persuasum est quidquid altera ex parte ad Comœdiam excusatam habendam affertur, le

s turpibus joculatore ab officio esse retrahendum censemus. dist. 46. ex Conc. Carth. 4. Nullus presbyterorum etc. se ineb

bolicum et a sacris Canonibus prohibitum. » De consecratione dist. 5. ex Concilio Nannetensi. Le second défend l'ivrogn

rpium spectaculorum, atque verborum contagione polluantur. »dist. 34. ex Concilio Agathensi. Le Concile de Laodicée dit

s turpibus joculatore ab officio esse retrahendum censemus. dist. 46. ex Conc. Carth. 4. Nullus presbyterorum etc. se ineb

bolicum et a sacris Canonibus prohibitum. » De consecratione dist. 5. ex Concilio Nannetensi. « Presbyteri, diaconi, sub

rpium spectaculorum, atque verborum contagione polluantur. »dist. 34. ex Concilio Agathensi. « Non oportet ministros alt

et otiosis circumseptæ, miraculi instar esset si pudice viverent : et ex turpi quæstu plerumque raptæ, posito amplius in t

m licentiam, quæ ab illo flagitare homines perditi poterunt : fietque ex theatro lupanar multo exitialius quam alia. Deind

et familiam præ cupiditate spectandi : quod scimus hoc etiam tempore ex parte contingere. Præterea histrionum numerus ext

numero poterunt tam multis theatris satisfacere. Postremo num juvenes ex his pervigiliis et bacchanalibus, aut strenuos mi

rporis exercere, aut certe pacis artis commentari. Scimus Romæ primum ex lapide theatrum a Gneio Pompeio fuisse extructum 

theatrum a Gneio Pompeio fuisse extructum : nam antea scena ad tempus ex materia facta utebantur, tanta ex eo opere populi

tructum : nam antea scena ad tempus ex materia facta utebantur, tanta ex eo opere populi gratia, ut Magni cognomen ex ea f

a facta utebantur, tanta ex eo opere populi gratia, ut Magni cognomen ex ea fabrica accesserit : Id fuit multitudinis judi

liorum, Ecclesiæ censuris impetebant. Validâ manu intorquebantur tela ex sacro armamentario deprompta ; sed eludebantur pl

òd altera det præcepta, altera verò exempla subministret. Sed utroque ex capite, ex præceptis nimirum & exemplis Theat

et præcepta, altera verò exempla subministret. Sed utroque ex capite, ex præceptis nimirum & exemplis Theatrum Schola

a non assumat erudiendam, vel possit assumere ? Nonne ad hoc Opifices ex officinis, Milites ex castris, Mercatores ex foro

am, vel possit assumere ? Nonne ad hoc Opifices ex officinis, Milites ex castris, Mercatores ex foro, Judices ex curia, Au

 ? Nonne ad hoc Opifices ex officinis, Milites ex castris, Mercatores ex foro, Judices ex curia, Aulicos ex Regia, ipsos e

pifices ex officinis, Milites ex castris, Mercatores ex foro, Judices ex curia, Aulicos ex Regia, ipsos ex Aula Reges in S

is, Milites ex castris, Mercatores ex foro, Judices ex curia, Aulicos ex Regia, ipsos ex Aula Reges in Scenam evocat ? Es

astris, Mercatores ex foro, Judices ex curia, Aulicos ex Regia, ipsos ex Aula Reges in Scenam evocat ? Est-ne aliquid pri

na primùm stultitia, qui fons est multò uberrimus. Admiramini, credo, ex scatebra tam lutulenta quid possit salubritatis a

edo, ex scatebra tam lutulenta quid possit salubritatis accipi ? quod ex ipsis accipitur venenorum succis, qui contra mors

morsus veneniferos antidotum quandoque sufficiunt præsentissimum. Nam ex insulsis hominum fatuorum ineptiis, Poëta dramati

sapientiæ fontem ? Namhic quoque dramatico Poëtæ apertus est. Parciùs ex eo quidem ac reverentiùs præcepta depromet. Ut en

dubitanter illud videar in quæstionem adducere, quod non solùm patet ex Theatri natura, sed etiam quod ipsà Philosophiâ j

tant operæ suæ pretium multò pluris æstimabile. Trajiciunt discipulos ex humili & obscura litterarum Schola, in Schola

oris consectantur, dicere non est meum. Dicant, si lubet, spectatores ex omni ordine lectissimi, quos non piget ad ejusmod

taculum haudita pridem inventum, & omnino singulare ; quod quidem ex multis conflatum spectaculis meritò dixerimus unu

is conflatum spectaculis meritò dixerimus unum & multiplex ; quod ex Tragœdia Græca natum, vix aliquid maternum retine

aturâ suâ possit esse : omnes exploraverunt, quid ipsâ re sit ; & ex eo, quod est, ipsum æstimaverunt. Nos inquiramus

publica Theatri spectacula adjiciamus, quantùm licet & decet, ut ex ipso, quid sit, qualis in eo Schola sit, existime

utilitatem Theatri pro suo quisque officio animum conferre debuerunt ex compacto, ad ejus perniciem suo quisque vitio, ta

e debuerunt ex compacto, ad ejus perniciem suo quisque vitio, tanquam ex condicto incumberent. Vestra omnium prima culpa e

; sed considerandum quid naturâ suâ possent efficere, postquam essent ex pagis in urbem, ex plaustro in Theatrum cum decen

quid naturâ suâ possent efficere, postquam essent ex pagis in urbem, ex plaustro in Theatrum cum decenti habitu receptæ.

eroce juvene Roderico, & ejus patre Didaco, debili sene, arreptum ex Tragœdiæ manibus pugionem tradere in tuorum manus

s extitit apud Plautum, cùm impudica & impudens salibus obscœnis, ex macello petitis, amphitheatra conspergeret : nequ

condiscunt simplicitatem animi exuere, furtivos ignes alere, connubia ex libidinis consilio, non ex parentum judicio contr

imi exuere, furtivos ignes alere, connubia ex libidinis consilio, non ex parentum judicio contrahere ? Quid si per te edoc

cujusvis generis spectaculum dari oportere, quod non sit bene moratum ex omni parte, & ad censuram vitii, vel ad comme

a denique sint ad elegantiam & oblectationem composita. Non quæro ex peritis istis elegantiarum & oblectationum ar

gantiarum & oblectationum artificibus licuerítne chorum Tragicum, ex quo Musicum Drama natum est, deducere ab officio

oreis religata nexibus, & epoto calice mellito semisopita. Adsint ex cunctis orbis terrarum partibus Heroes & Hero

yades ; aquis emersi Tritones & Naiades ; delapsi è cœlo, advecti ex Orco, Dii superi atque inferi ; omnes pariter ad

versu ; Si quis Actor offendit in gestu, continuo sibilus, vel clamor ex omnibus amphitheatri partibus tollitur. Cur non r

carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitæ, quæ non est ex Patre, sed ex mundo est. » 1. Joan. c. 2. v. 16.D

concupiscentia oculorum, et superbia vitæ, quæ non est ex Patre, sed ex mundo est. » 1. Joan. c. 2. v. 16.Dans ces parole

carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitæ, quæ non est ex Patre, sed ex mundo est. » 1. Joan. c. 2. v. 16.

concupiscentia oculorum, et superbia vitæ, quæ non est ex Patre, sed ex mundo est. » 1. Joan. c. 2. v. 16. Bossuet Reflex

’Abb. Concil. collect. tom. i. p. 1416 1. Concil. Eliberit. Can. 62. ex Labb. coll Concil. tom. i. pag. 978. 2. Qui præ

August. tract. 100 in Joan. Cap. 16. 1. Concil. in Trullos, Can. 51. ex Labb. ibid. tom. 6. pag. 1165. 1. Magis conveni

fas est hujusmodi Spectaculis fœdari. Concil. Parisiens. VI. Can. 38. ex Labb. ibid. tom. 7. pag. 1624. 1. Cùm Laici dec

ibus sustinentur, ipsas facultatates piâ devotione fidelium collatas, ex quibus pauperes fustentari debent, distribuant, s

ideat aliquod propter victum etiam transeundo. Concil. Raven. I. Can. ex Labb. ibid. tom. 11. part. 2. pag. 1238. 1. Conc

em & invocationem excitentur. Concil. Mediol. I. i. part. Can. 8. ex Labb. ibid. tom. 15. pag. 5a. 1. Extr. comm. Lib

ormat. cap. 3. 1. Capit. Caroli Magni, anno Imperii XIII. capit. 25. ex Sitmond. coll. Concil. Gall. tom. 2. pag. 325. 1

ta à Comitibus illo die prohibeantur. Capit. 2. Ludovici Pii, cap. 7. ex Sirmond. ibid. pag. 453. 1. Concil. Trid. sess. 

res fuit, sine carmine ullo, sine imitandorum carminum actu, ludiones ex Etruria acciti ad tibicinis modos saltantes haud

acerrima nullum aditum in Scenam Mimis dedit, quorum argumenta maiore ex parte stuprorum continent actus. Ibi Thysius Comœ

res fuit, sine carmine ullo, sine imitandorum carminum actu, ludiones ex Etruria acciti ad tibicinis modos saltantes haud

acerrima nullum aditum in Scenam Mimis dedit, quorum argumenta maiore ex parte stuprorum continent actus. Ibi Thysius Comœ

non habent ad munditiam cordis, neque ut vitia, et passiones resecent ex anima sua, moresque componant; sed hoc tantum stu

udelis dissipatio est. » S. Bernard, livre 3 de consideration, c. 10, ex editione Rom jussu Papæ Clement VIII. : « Lorsque

uième âge de la vie spirituelle « Quintam habet ætatem pacatam, atque ex omni parte tranquillam. » S. August. ibid., il jo

Et hoc est semper pavidum esse…Cum adest, time ne non digne opereris ex ca. Nam hoc monet Apostolus. « Videte, inquiens,

sait autrefois « Haud e vobis aliqua facile induci possit, ut aliquid ex hujusmodi auro frangat, et esurientes alat. » S. 

choses. Et selon les Jurisconsultes « Spectacula sunt loca erecta, ut ex iis ludi spectentur. » Schardius in Lexico Juridi

ima est, nullum aditum in Scenam Mimis dando, quorum argumenta majore ex parte stuprorum continent actus ; ne talia specta

rtes proprias et ipsa exercendi quotidiani operis loca, et illum quem ex his paratis quæstum, et prorsus omnia simul illiu

idines, adulteria, vincula, cum humano genere concubitis, mortalesque ex immortali procreatos. » Ibid., ont introduit des

reopagum. Et Deos, ritusque Deorum turpes, etiam habuisse Athenienses ex Euterpe Herodoti cognoscere promptum est. Et gent

 : non solum, ut apud Homerum, cum duos exercitus contrarios alii Dii ex alia parte deffenderent ; sed etiam, ut cum Titan

itatem, et naturam immortalium ficta : in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sang

m immortalium ficta : in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sanguinis natus. In h

in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sanguinis natus. In hoc ut Dii furati sint

phi reliquerunt, in quibus est, Dii qui sint, ubi, quod genus, quale, ex quonam tempore, an a sempiterno fuerint, an ex ig

bi, quod genus, quale, ex quonam tempore, an a sempiterno fuerint, an ex igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris,

, an a sempiterno fuerint, an ex igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris, ut Pythagoras ; an ex atomis, ut Epicuru

x igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris, ut Pythagoras ; an ex atomis, ut Epicurus : sic alia quæ facilius intra

quam ut vulgum scrutari expediat, quæ sic abhorrent, inquit, ut tamen ex utroque genere ad civiles actiones assumpta sint

r, quæ si hæc flagitia non probaremus, nulla esset omnino. Quid autem ex Tragedia princeps ille Argonautarum ? » Ibid., la

de Calchut en Angleterre tenu l’an 787. « S’il y a, dit-il « Si quid ex ritu Paganorum remansit, avellatur, contemnatur,

laqueraribus tegulis ablatis deturbatum : aliorum insignia monumenta ex ære fabricata (in quibus veterum error longo jam

m sine debito, cessaturam, aliam longe graviorem qua plurimum gaudet, ex hac occasione, non corporibus, sed moribus curavi

æ extra muros sunt positæ, intactæ, incorruptæque consistant. Nam cum ex nonnulis vel ludorum vel Circensium, vel agonum o

Circensium, vel agonum origo fuerit exorta, non convenit ea convelli, ex quibus populo Romano præbeatur priscarum solennit

confessione ac pœnitentia, aliisque remediis omnibus se se a peccato ex Theatricis spectaculis contracto perpurgent, atqu

bis, excepisse nobisque significationem dedisse voluptatis ejus, quam ex nostris sermonibus capiebant ; ac deinde rursus a

is concurrere, et inter se frequenter velitari, ad dicere unum quidam ex equis non recte cucurrisse, alterum vero supplant

nlius Théodorus en ces termes  « Ludicras artes concedimus agitari ne ex nimia harum restrictione tristitia generetur. Ill

s, Romanum imperium, extinctis Tyrannis, et debellatis Barbaris, omni ex parte florentissimum visum est. Sed damno suo atq

ujus æternitati male superstitione consulebatur, expertus est quantum ex perperam facto justam Dei vindictam commoverit, q

suadens ut et stultitiam et scurrilitatem a nobis longius repellamus, ex quibus risus multo perniciosior est, multoque det

iam illos lapidibus exagitare debuerant ; ac fornacem ignis horibilis ex hujusmodi voluptate in suum ipsorum caput succend

tes proprias, et ipsa exercendi quotidiani operis loca, et illum quem ex his paratis quæstum, et prorsus omnia simul vanis

ostra admonitione reverentiam etiam, quam sacræ quadragesimæ debetis, ex animo vestro simul ejecistis,vosque sic diaboli r

a sunt, ita ut nunc a Paganis. Christiani ad hæc celebranda cogantur, ex qua re temporibus Christianorum Imperatorum perse

undinas, vel ferias, quas vulgo torneamenta vocant, in quibus milites ex condicto convenire solent, et ad obstentationem v

emporum judicat applicandum. Quapropter largiamur expensos non semper ex judicio demus expedit interdum desipere, ut popul

tibus, convictuque hominum Scenicorum abducere volens, misit ei verba ex Aristotelis libro, exscripta, quiTexte en grec.in

id est artifices Bacchanales appellamus, improbis esse moribus, magna ex parte consueverunt ? An quia minime studio sapien

plusieurs tenaient que « Plebi quo æqua sorte spectaculis interesset, ex publico dandi, et æra dividendi authorem fuisse P

ctiores vero, et unguentarios, illiberales et sordidos esse ducimus : ex quo sapiens illud Anthisthenis qui cum audisset I

’ai vu souvent, dit-il « Vidi ego sæpe Histriones, atque Comœdos, cum ex aliquo graviore actu personam deposuissent, flent

lusisse dignoscitur, clericum esse ordinandum. » C. Maritum dist. 33. ex Gennadij c. 72., qu’on saura avoir joué sur la Sc

ulo præbuerunt, inviolatam existimationem obtinent. » L si fratres C. ex quibus causis irrogatur infamia., ils ne parlent

re, ni d’un cas à un autre, par quelque induction que ce soit « Neque ex identitate, immo neque ex majoritate rationis pri

, par quelque induction que ce soit « Neque ex identitate, immo neque ex majoritate rationis privilegium extenditur de cas

es rationesque eorum sua solertia tueretur. Quod cum aliis multis tum ex epistolis quoque ejus declaratur. » Macrob. lib.

gitatores : sic enim dicere videtur diversa in codice constitutio, et ex hoc etiam videtur dicendum, aliosque ista facit a

nistratores spectaculorum Quadrigarios, Scenicos, Xysticos, Arenarios ex eadem arte qua magnifaciunt deponunt, immo manife

imi cognitioni, in consilium assumptus. Gymnicus agon apud Viennenses ex cujusdam testamento celebrabatur. Hunc Trebonius

e amicus, in Duumviratu suo tollendum abolendumque curavit. Negabatur ex auctoritate publica fecisse. Egit ipse causam non

ti incedant, neque Comœdias, fabulas, coreas, vel quid aliud ludicrum ex iis quæ ab Histrionibus exhibentur, agant, vel sp

upinis inhiantem fuisse meministis. Quo quidem tempore cum Haruspices ex tota Etruria convenissent, cædes atque incendia e

es omni ratione placati suo numine prope fata ipsa flexissent. Itaque ex illorum responsis tunc et ludi per dies decem fac

tratus Comœdias permittentes ? asserit Mendoza sect. 29. §. 377. quia ex hujus mali permissione non vitatur majus malum ;

m : turpitudo enim, inquit et stultiloquium, et scurrilitas non exeat ex ore vestro, Ephes. 5. v. 4. Et hæc dicebant iis q

inebriari, et veneri indulgere, iis qui dies festos celebrabant, non ex aliis constantes, quam ex turpitudine et risu, et

lgere, iis qui dies festos celebrabant, non ex aliis constantes, quam ex turpitudine et risu, et universa plane Comœdia. »

udens non proferunt qui risum movent scurræ, et Histriones. Qui autem ex vitio quod in se est delectationem aliquam percep

administranda versari Republica quin etiam quæ sunt in mundo honeste ex Dei sententia assumere minime est prohibitum. » C

t impudici aspectus, oculos ; ut auditus improbi, aures ; ita ut quum ex his unum aliquid erraverit, reliqua possint carer

cere debet ad abdicationem spectaculorum ; alia jam ratione tractemus ex abundanti ; propter eos maxime qui sibi blandiunt

et ubi æmulatio, ibi et furor, et bilis, et ira, et dolor, et cætera ex his quæ cum his non competunt disciplinæ. Nam et

falso tonitruo. Quis autem penulatorum magistrorum audiat aure sobria ex eodem pulvere hominem clamantem et dicentem : fin

tur ; sed etiam eorum dicta libentius capiendo. » Can. Ideo dist. 37. ex . Isidoro lib. 3. senten. de summo bono cap. 3., p

s laudabiliter sæculares litteras addiscunt. » Can. turbat. dist. 37. ex Beda. in lib. Reg. lib. 2. cap. 9., est-il défend

rmes « Et si quando cogimur litterarum sæcularium recordari et aliqua ex his dicere quæ olim obmisimus, non nostræ est vol

s de l’éloquence. « L’empereur Julien, dit Sozomène « Quoniam hinc, ex disciplinis Gentilium tantum facultatem persuaden

anis proponens. Ita impius homo Christianis doctrinæ nomine invidens, ex scelerata lege nihil utilitatis est consecutus, q

atis est, crimen in se facere voluptatis. » Can. Sacerdotes dist. 37. ex S. Hieronymo.. Mais ce qui est très remarquable :

iretur : sed non ista tamen externa disciplinarum serie qua plerumque ex Poëtarum lectione primæ discentium ætates imbuunt

entibus de fœminis narrationibus, quodammodo coinquinari. Proinde quæ ex divino spiritu dictata scriptura primæ illi ætatu

ur, discenda proponebat. Cum primis autem sapientiam Salomonis, idque ex ea potissimum quod ad vitam, moresque maxime cond

ut et quidquam aliud per legislatorem exterminanda est de civitate : ex turpiter enim loquendi licentia, sequitur et turp

quia quilibet singularis defectus causat malum, bonum autem causatur ex integra causa. » Idem ibid. quæst. 18. art. 14. a

nversationem vitæ compositam ad lucrum, et oportere undecumque, etiam ex malo acquirere. » Sap. 15. v. 12., « qui estiment

nancia ; y por poco malo que aya, se estraga lo bueno, porque « bonum ex integra causa, malum ex singulari defectu »…Las c

que aya, se estraga lo bueno, porque « bonum ex integra causa, malum ex singulari defectu »…Las cosas santas han se de tr

ra, qui fletus deceat miserationem. Quod ita optime faciet, si certos ex Comœdiis elegerit locos, ad hoc maxime idoneos, i

s assistat : neque solum lectione formet, verum etiam ediscere electa ex his cogat, et ea dicere stantem clare, et quemadm

verecundia posset. Argumentum declarationis et exercitationis sumebat ex sermonibus habitis, vel ex negotiis cum iis agita

um declarationis et exercitationis sumebat ex sermonibus habitis, vel ex negotiis cum iis agitatis qui ipsum adibant, et c

iem suam sunt peccata ; et talia non excusantur per ludum ; quin immo ex his ludus redditur flagitiosus. » S. Thomas 22. q

stratus Comœdias permittentes ? Asserit Menzoa sect. 29. §. 377. quia ex hujus mali permissione non vitatur majus malum. S

. 2. de Majuma, cod. Theodos. « Ludicras artes concedimus agitari, ne ex nimia harum restrictione tristitia generetur. Ill

à ce que j’ai dit ci-dessus, ces paroles du Cardinal Cajetan « Ludus ex circumstantiis malus censetur…ex loco ut si in Ec

Ira, ut seponamus quæ mox secutura sunt damna, insidias, et perpetuam ex certaminibus mutuis sollicitudinem, dat pœnas dum

indignissimæ vitæ hominem peccatorem, atque ante non multum temporis, ex latrone, ad illud quod nunc exercere videretur, f

los." id est propter sacerdotes, propter eorum cautelam ; ne scilicet ex conspectu mulierum non velatarum ad concupiscenti

confessione, ac penitentia, aliisque remediis omnibus sese a peccato ex Theatricis spectaculis contractus expurgent ; atq

am ad aliquam bonarum artium disciplinam. Nec immerito explodenda est ex omni civili spectaculo Tragœdia. Habet enim in se

t enim in se violentiam quamdam nimiam mixtam desperationi, quæfacile ex stultis insanos reddat, et leves in furorem compe

ti incedant, neque Comœdias, Fabulas, Choræas vel quid aliud ludicram ex iis quæ ab Histrionibus exhibentur, agant, vel sp

odum discreperit, lætantur etiam verbis non discrepare ? at quot sunt ex hoc genere, et apud nos, et apud Italos, et Gallo

c placet quisquis virum in fœminam magis fregerit : in laudem crescit ex crimine, et peritior, quo turpior judicatur. Spec

quo multo Concionatorum, et cæterorum Dei Ministrorum sudore diabolus ex hominibus fuerat fugatus ; id est continuo post D

In posteriore personæ apostaticæ nominantur. Prior canon sumptus est ex epistola 10. S. Cypriani ad Euchratium l. 1. Alte

. 37. art. 2. quæst. 4. ad 3. argum. culpam mortiferam esse concludit ex Magistrorum sententia ducere choræas, et hastilud

enicis illa turpia imitandi, et agendi. Igitur, et c. 2. Histrionibus ex eo genere pecunias largiri immane vitium est ex s

et c. 2. Histrionibus ex eo genere pecunias largiri immane vitium est ex sancto Augustino, et ut scribit sanctus Hieronymu

i, quasi diabolo immolantes. 3. E culpa letali voluptatem capere, seu ex ea re quæ non est sine culpa letali, letale est c

est crimen. Sed qui intersunt, Comœdiis obscœnis, voluptatem hauriunt ex actione Histrionum, quæ illis criminosa est. Ergo

ne fœdatos, omnis decori ac virtutis hostes capitalissimos, non dicam ex una urbe ejiciendos ; sed e finibus humanæ naturæ

m tuam a muliere compta, propter speciem mulieris multi perierunt. Et ex hoc concupiscentia tanquam ignis inardescit. »  :

el alma, y para el cuerpo ? » Ibid. §. 8. « Quis ludos appellet eos, ex quibus crimina oriuntur. » Imperat. Justiniuan. i

avantageusement. Il prit pour thème, Propterea vos non auditis, quia ex Deo non estis, Joan. 8. v. 47. Il prit pour sa di

é, suivant cette maxime fondamentale de la Morale Chrétienne Quidquid ex fide non est, peccatum est Rom. 14 bt . Ce qui n’

mmunionis gratiam Histrionibus, et Mimis, dum in malitia perseverant, ex autoritate Patrum non ambigis esse præclusam. Und

non habent ad munditiam cordis, neque ut vitia, et passiones resecent ex anima sua, moresque componant; sed hoc tantum stu

udelis dissipatio est. » S. Bernard, livre 3 de consideration, c. 10, ex editione Rom jussu Papæ Clement VIII. S. Bernard

. lib. De vera Relig. cap. 26. « Quintam habet ætatem pacatam, atque ex omni parte tranquillam. » S. August. ibid. « Nih

Et hoc est semper pavidum esse…Cum adest, time ne non digne opereris ex ca. Nam hoc monet Apostolus. « Videte, inquiens,

6. epist. 9. « Haud e vobis aliqua facile induci possit, ut aliquid ex hujusmodi auro frangat, et esurientes alat. » S. 

. » S. Thom. In 4, sent. Dist. 16. « Spectacula sunt loca erecta, ut ex iis ludi spectentur. » Schardius in Lexico Juridi

ima est, nullum aditum in Scenam Mimis dando, quorum argumenta majore ex parte stuprorum continent actus ; ne talia specta

rtes proprias et ipsa exercendi quotidiani operis loca, et illum quem ex his paratis quæstum, et prorsus omnia simul illiu

idines, adulteria, vincula, cum humano genere concubitis, mortalesque ex immortali procreatos. » Ibid. « Cum vero dicere

reopagum. Et Deos, ritusque Deorum turpes, etiam habuisse Athenienses ex Euterpe Herodoti cognoscere promptum est. Et gent

 : non solum, ut apud Homerum, cum duos exercitus contrarios alii Dii ex alia parte deffenderent ; sed etiam, ut cum Titan

itatem, et naturam immortalium ficta : in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sang

m immortalium ficta : in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sanguinis natus. In h

in hoc enim est, ut Deus alius ex capite, alius ex femore sit, alius ex guttis sanguinis natus. In hoc ut Dii furati sint

phi reliquerunt, in quibus est, Dii qui sint, ubi, quod genus, quale, ex quonam tempore, an a sempiterno fuerint, an ex ig

bi, quod genus, quale, ex quonam tempore, an a sempiterno fuerint, an ex igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris,

, an a sempiterno fuerint, an ex igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris, ut Pythagoras ; an ex atomis, ut Epicuru

x igne sint, ut credit Heraclitus : an ex numeris, ut Pythagoras ; an ex atomis, ut Epicurus : sic alia quæ facilius intra

quam ut vulgum scrutari expediat, quæ sic abhorrent, inquit, ut tamen ex utroque genere ad civiles actiones assumpta sint

r, quæ si hæc flagitia non probaremus, nulla esset omnino. Quid autem ex Tragedia princeps ille Argonautarum ? » Ibid.  « 

diligenter prohibeant. » Ex Synodo sub Carlomanno. cap. 3. « Si quid ex ritu Paganorum remansit, avellatur, contemnatur,

laqueraribus tegulis ablatis deturbatum : aliorum insignia monumenta ex ære fabricata (in quibus veterum error longo jam

m sine debito, cessaturam, aliam longe graviorem qua plurimum gaudet, ex hac occasione, non corporibus, sed moribus curavi

æ extra muros sunt positæ, intactæ, incorruptæque consistant. Nam cum ex nonnulis vel ludorum vel Circensium, vel agonum o

Circensium, vel agonum origo fuerit exorta, non convenit ea convelli, ex quibus populo Romano præbeatur priscarum solennit

confessione ac pœnitentia, aliisque remediis omnibus se se a peccato ex Theatricis spectaculis contracto perpurgent, atqu

bis, excepisse nobisque significationem dedisse voluptatis ejus, quam ex nostris sermonibus capiebant ; ac deinde rursus a

is concurrere, et inter se frequenter velitari, ad dicere unum quidam ex equis non recte cucurrisse, alterum vero supplant

eretur. » Baron. ad ann. 399. « Ludicras artes concedimus agitari ne ex nimia harum restrictione tristitia generetur. Ill

s, Romanum imperium, extinctis Tyrannis, et debellatis Barbaris, omni ex parte florentissimum visum est. Sed damno suo atq

ujus æternitati male superstitione consulebatur, expertus est quantum ex perperam facto justam Dei vindictam commoverit, q

suadens ut et stultitiam et scurrilitatem a nobis longius repellamus, ex quibus risus multo perniciosior est, multoque det

iam illos lapidibus exagitare debuerant ; ac fornacem ignis horibilis ex hujusmodi voluptate in suum ipsorum caput succend

tes proprias, et ipsa exercendi quotidiani operis loca, et illum quem ex his paratis quæstum, et prorsus omnia simul vanis

ostra admonitione reverentiam etiam, quam sacræ quadragesimæ debetis, ex animo vestro simul ejecistis,vosque sic diaboli r

a sunt, ita ut nunc a Paganis. Christiani ad hæc celebranda cogantur, ex qua re temporibus Christianorum Imperatorum perse

undinas, vel ferias, quas vulgo torneamenta vocant, in quibus milites ex condicto convenire solent, et ad obstentationem v

emporum judicat applicandum. Quapropter largiamur expensos non semper ex judicio demus expedit interdum desipere, ut popul

tibus, convictuque hominum Scenicorum abducere volens, misit ei verba ex Aristotelis libro, exscripta, quiTexte en grec.in

id est artifices Bacchanales appellamus, improbis esse moribus, magna ex parte consueverunt ? An quia minime studio sapien

us in vita Platonis. « Plebi quo æqua sorte spectaculis interesset, ex publico dandi, et æra dividendi authorem fuisse P

ctiores vero, et unguentarios, illiberales et sordidos esse ducimus : ex quo sapiens illud Anthisthenis qui cum audisset I

3. de pronuntiatione. « Vidi ego sæpe Histriones, atque Comœdos, cum ex aliquo graviore actu personam deposuissent, flent

lusisse dignoscitur, clericum esse ordinandum. » C. Maritum dist. 33. ex Gennadij c. 72. « Prohibendum ne quæ fidelis, ve

ulo præbuerunt, inviolatam existimationem obtinent. » L si fratres C. ex quibus causis irrogatur infamia. « Rosciuscum ar

ia tanquam expertes artis ludicræ faciant. » Tit. Liv. l. 7. « Neque ex identitate, immo neque ex majoritate rationis pri

ludicræ faciant. » Tit. Liv. l. 7. « Neque ex identitate, immo neque ex majoritate rationis privilegium extenditur de cas

es rationesque eorum sua solertia tueretur. Quod cum aliis multis tum ex epistolis quoque ejus declaratur. » Macrob. lib.

gitatores : sic enim dicere videtur diversa in codice constitutio, et ex hoc etiam videtur dicendum, aliosque ista facit a

nistratores spectaculorum Quadrigarios, Scenicos, Xysticos, Arenarios ex eadem arte qua magnifaciunt deponunt, immo manife

imi cognitioni, in consilium assumptus. Gymnicus agon apud Viennenses ex cujusdam testamento celebrabatur. Hunc Trebonius

e amicus, in Duumviratu suo tollendum abolendumque curavit. Negabatur ex auctoritate publica fecisse. Egit ipse causam non

ti incedant, neque Comœdias, fabulas, coreas, vel quid aliud ludicrum ex iis quæ ab Histrionibus exhibentur, agant, vel sp

upinis inhiantem fuisse meministis. Quo quidem tempore cum Haruspices ex tota Etruria convenissent, cædes atque incendia e

es omni ratione placati suo numine prope fata ipsa flexissent. Itaque ex illorum responsis tunc et ludi per dies decem fac

tratus Comœdias permittentes ? asserit Mendoza sect. 29. §. 377. quia ex hujus mali permissione non vitatur majus malum ;

m : turpitudo enim, inquit et stultiloquium, et scurrilitas non exeat ex ore vestro, Ephes. 5. v. 4. Et hæc dicebant iis q

inebriari, et veneri indulgere, iis qui dies festos celebrabant, non ex aliis constantes, quam ex turpitudine et risu, et

lgere, iis qui dies festos celebrabant, non ex aliis constantes, quam ex turpitudine et risu, et universa plane Comœdia. »

udens non proferunt qui risum movent scurræ, et Histriones. Qui autem ex vitio quod in se est delectationem aliquam percep

administranda versari Republica quin etiam quæ sunt in mundo honeste ex Dei sententia assumere minime est prohibitum. » C

t impudici aspectus, oculos ; ut auditus improbi, aures ; ita ut quum ex his unum aliquid erraverit, reliqua possint carer

cere debet ad abdicationem spectaculorum ; alia jam ratione tractemus ex abundanti ; propter eos maxime qui sibi blandiunt

et ubi æmulatio, ibi et furor, et bilis, et ira, et dolor, et cætera ex his quæ cum his non competunt disciplinæ. Nam et

falso tonitruo. Quis autem penulatorum magistrorum audiat aure sobria ex eodem pulvere hominem clamantem et dicentem : fin

tur ; sed etiam eorum dicta libentius capiendo. » Can. Ideo dist. 37. ex . Isidoro lib. 3. senten. de summo bono cap. 3. «

s laudabiliter sæculares litteras addiscunt. » Can. turbat. dist. 37. ex Beda. in lib. Reg. lib. 2. cap. 9. « Et si quand

9. « Et si quando cogimur litterarum sæcularium recordari et aliqua ex his dicere quæ olim obmisimus, non nostræ est vol

a inter præcipua legenda erit, de Menandro loquor. » « Quoniam hinc, ex disciplinis Gentilium tantum facultatem persuaden

anis proponens. Ita impius homo Christianis doctrinæ nomine invidens, ex scelerata lege nihil utilitatis est consecutus, q

atis est, crimen in se facere voluptatis. » Can. Sacerdotes dist. 37. ex S. Hieronymo. « Heliodorus Episcopus Tricensis i

iretur : sed non ista tamen externa disciplinarum serie qua plerumque ex Poëtarum lectione primæ discentium ætates imbuunt

entibus de fœminis narrationibus, quodammodo coinquinari. Proinde quæ ex divino spiritu dictata scriptura primæ illi ætatu

ur, discenda proponebat. Cum primis autem sapientiam Salomonis, idque ex ea potissimum quod ad vitam, moresque maxime cond

ut et quidquam aliud per legislatorem exterminanda est de civitate : ex turpiter enim loquendi licentia, sequitur et turp

quia quilibet singularis defectus causat malum, bonum autem causatur ex integra causa. » Idem ibid. quæst. 18. art. 14. a

nversationem vitæ compositam ad lucrum, et oportere undecumque, etiam ex malo acquirere. » Sap. 15. v. 12. « Omnes propte

nancia ; y por poco malo que aya, se estraga lo bueno, porque « bonum ex integra causa, malum ex singulari defectu »…Las c

que aya, se estraga lo bueno, porque « bonum ex integra causa, malum ex singulari defectu »…Las cosas santas han se de tr

ra, qui fletus deceat miserationem. Quod ita optime faciet, si certos ex Comœdiis elegerit locos, ad hoc maxime idoneos, i

s assistat : neque solum lectione formet, verum etiam ediscere electa ex his cogat, et ea dicere stantem clare, et quemadm

verecundia posset. Argumentum declarationis et exercitationis sumebat ex sermonibus habitis, vel ex negotiis cum iis agita

um declarationis et exercitationis sumebat ex sermonibus habitis, vel ex negotiis cum iis agitatis qui ipsum adibant, et c

iem suam sunt peccata ; et talia non excusantur per ludum ; quin immo ex his ludus redditur flagitiosus. » S. Thomas 22. q

stratus Comœdias permittentes ? Asserit Menzoa sect. 29. §. 377. quia ex hujus mali permissione non vitatur majus malum. S

. 2. de Majuma, cod. Theodos. « Ludicras artes concedimus agitari, ne ex nimia harum restrictione tristitia generetur. Ill

loss. et Panormit. » Summa Angelica in V. ludus, n. 1. et 2. « Ludus ex circumstantiis malus censetur…ex loco ut si in Ec

Ira, ut seponamus quæ mox secutura sunt damna, insidias, et perpetuam ex certaminibus mutuis sollicitudinem, dat pœnas dum

indignissimæ vitæ hominem peccatorem, atque ante non multum temporis, ex latrone, ad illud quod nunc exercere videretur, f

los." id est propter sacerdotes, propter eorum cautelam ; ne scilicet ex conspectu mulierum non velatarum ad concupiscenti

confessione, ac penitentia, aliisque remediis omnibus sese a peccato ex Theatricis spectaculis contractus expurgent ; atq

am ad aliquam bonarum artium disciplinam. Nec immerito explodenda est ex omni civili spectaculo Tragœdia. Habet enim in se

t enim in se violentiam quamdam nimiam mixtam desperationi, quæfacile ex stultis insanos reddat, et leves in furorem compe

ti incedant, neque Comœdias, Fabulas, Choræas vel quid aliud ludicram ex iis quæ ab Histrionibus exhibentur, agant, vel sp

odum discreperit, lætantur etiam verbis non discrepare ? at quot sunt ex hoc genere, et apud nos, et apud Italos, et Gallo

c placet quisquis virum in fœminam magis fregerit : in laudem crescit ex crimine, et peritior, quo turpior judicatur. Spec

quo multo Concionatorum, et cæterorum Dei Ministrorum sudore diabolus ex hominibus fuerat fugatus ; id est continuo post D

In posteriore personæ apostaticæ nominantur. Prior canon sumptus est ex epistola 10. S. Cypriani ad Euchratium l. 1. Alte

. 37. art. 2. quæst. 4. ad 3. argum. culpam mortiferam esse concludit ex Magistrorum sententia ducere choræas, et hastilud

enicis illa turpia imitandi, et agendi. Igitur, et c. 2. Histrionibus ex eo genere pecunias largiri immane vitium est ex s

et c. 2. Histrionibus ex eo genere pecunias largiri immane vitium est ex sancto Augustino, et ut scribit sanctus Hieronymu

i, quasi diabolo immolantes. 3. E culpa letali voluptatem capere, seu ex ea re quæ non est sine culpa letali, letale est c

est crimen. Sed qui intersunt, Comœdiis obscœnis, voluptatem hauriunt ex actione Histrionum, quæ illis criminosa est. Ergo

ne fœdatos, omnis decori ac virtutis hostes capitalissimos, non dicam ex una urbe ejiciendos ; sed e finibus humanæ naturæ

m tuam a muliere compta, propter speciem mulieris multi perierunt. Et ex hoc concupiscentia tanquam ignis inardescit. »

el alma, y para el cuerpo ? » Ibid. §. 8. « Quis ludos appellet eos, ex quibus crimina oriuntur. » Imperat. Justiniuan. i

mmunionis gratiam Histrionibus, et Mimis, dum in malitia perseverant, ex autoritate Patrum non ambigis esse præclusam. Und

æbuerunt inviolatam existimationem obtinent. » l. 21 Si Fratres, Cod. ex puib. caus. irrogt infam. des récits. Aussi quand

res rationesque eorum sua solertia tueretur quod cum aliis multis tum ex Epistolis quoque eius declaratur. » Macrob, Satur

æbuerunt inviolatam existimationem obtinent. » l. 21 Si Fratres, Cod. ex puib. caus. irrogt infam. « Si qua in publicis p

res rationesque eorum sua solertia tueretur quod cum aliis multis tum ex Epistolis quoque eius declaratur. » Macrob, Satur

mmunication, ou sous quelqu’autre peine arbitraire. Exemplum affertur ex C. Animarum, de sepult, in 6. tradit glossa in Cl

leur autorité. Fin du Traité de saint Charles. Exemplum affertur ex C. Animarum, de sepult, in 6. tradit glossa in Cl

ancti Baptismatis, lucem vestimenta testantur, et quo tempore (emendo ex l. omnes c. de fer.) commemoratio Apostolicæ pass

ancti Baptismatis, lucem vestimenta testantur, et quo tempore (emendo ex l. omnes c. de fer.) commemoratio Apostolicæ pass

ils le portaient dans le cœur. » « Qui si forte in ipso circo aliqua ex causa expavescant, continuo se signant, et stant

et stebitis. » Luc c. 6. v. 25. « Qui si forte in ipso circo aliqua ex causa expavescant, continuo se signant, et stant

e vicieuse une action qui de soi serait bonne ou indifférente : Bonum ex integra causa, malum ex quolibet defectu. Donc ce

i de soi serait bonne ou indifférente : Bonum ex integra causa, malum ex quolibet defectu. Donc ce casuiste ne peut, sans

scriveDe Matr. q. 4. p. 9, n. 18.« Turpiloquium est peccatum mortale ex circumstantia, que sit causa mortalis peccati ; q

per sentenza di Lessio. Baldelli notaT. 1. l. 3. d. 33. n. 3.. « Qui ex levitate profert scurrilia, e directe solum inten

intendit risum monere, si rationabiliter posset timere, quot aliquis ex tali scurrilitate provocaretur ad libidinem, idqu

Reip. p. 1 l. 1. d. 2 § 6 4. n. 188.« Idem dico de loquentibus surpia ex quadam levitate, vel ob aliam unam causam, seu so

unstantia scandali: vel saltem credi potest, vel timeri probabiliter, ex hujusmodi rebus scandalum sconsurgere. Ita Rebel.

ché egli scrive cosi2.2 q. 43. a. 7. c.« Quandoque scandalum procedit ex infirmitate, vel ignorantia, et hujusmodi est sca

bidinem », dice S. Anselmo. E S. Tommaso dice « Quidam ludi sunt, qui ex se ipsis turpidimen hanent, et tales ludi ab omni

Santo, dicendo. « Scandalum est dictum, vel factum minus rectum, quod ex se alteri occasionem prabet ruinæ. » Lo scandalo

S. Ilario. « Optimus lector est, qui dictorum intelligentia expectet ex dictis potius, quam imponat; retulerit lagis, qua

Inter publicos peccatores numeratur Histrio, nempe ille, qui recenset ex officio turpes Comedias, et spectantes provocat a

rro Dottore. « Licet componens, nel representas id non intendat: quia ex se præbet sufficientem ruina causam. » E signific

ore dice. « Dominus Ultricus in sua Summa. Aliqui suint Comici potius ex necessitate, quam ex voluptate; quia nullo ludos

ltricus in sua Summa. Aliqui suint Comici potius ex necessitate, quam ex voluptate; quia nullo ludos turpes, sed liberales

judicium virtuti: et tamen afferunt jjucundicatem, et illos non credo ex hoc in malo statu. » Cioè. Alcuni sono Comici, pi

periculo probabili peccandi mortaliter: ut si represententur turpia, ex quibus ipse incitetur ad veneroa. »l. 30 n. 3.Com

amnationis, spectatoresquæ; ut plurimum peccare mortaliter. Deducitur ex D. Tho. Idem ait Crist. Sylvest. Navar. Sot. Alen

la rea intenzione applicata alla disonestà; benché poi non la senta «  ex defectu materie non exihibita », per difetto dell

ta », per difetto della materia comica non rappresentata; « non autem ex defectu sua voluntatis cum prompte ad malum ». Ed

o impedire anche quel peccato mortale in molti; lo devo fare almeno «  ex charitate », per debito di cristiana carità. E vo

o comitandi virum, qualitercumq velis transferre domicilium, modo non ex causa turpi, et inhonesta. » E nel caso nostro, è

n. 19. sciebat, eum esse vadandum, solum eum teneretur sequi, squamai ex modo evagandi nullum sequeretur peccatum. » E cit

e Svetonio scrive, che Tiberio « Agrippinam semelIn Tib. C. 7. omnino ex occursu visam adco contentis, et tumentibus oculi

post hac venire. » Aggiunge un Moderno « Timebant enimSerloguis. , né ex visu impotenter illam deperiret. » Nella storia s

peccato; ch però nel Salmo 77.7 ove la volgata dice. « Prodiit quasi ex adipe iniquitas eorum, transieruntin affectum cor

itans de fornicatione delectetur de ipso actu cogitato; hoc contingit ex hoc, quod affectio cins inclinata est in hunc act

tur, nisi in co, quod est conforme appetitui eius. Quod autem aliquis ex deliberatione eligat, quod affectus suus con form

e cita altri dottori, fucans faciem, peccat mortaliter, si hoc faciat ex sine mortaliter malo. » Concludo con ricordare, c

cantica introducentes, omnia everterent, psalmos Deus construxit, ut ex care simul caperetur voluptas et utilitas. » S. A

rticem. » Ezech. « Pro eco quod percussistiC. 25. 6. pede, et gavisæs ex toto, affectu, extenda manum meam super te. » Con

recensereIo. de Pinna in Eccl. c. 1. §. 9. Ev. 107. valebit mala, que ex impudicis saltibus oriri solent, ne du oratione e

precettto scritturale con queste parole. « Dico, hoc prohiberi primo ex superstitione Idolatriæ, ne Iudei in sacris imita

uomo senza altra circostanza di più grave colpa. Layman scrive: « Si ex levitateloco cit. fiat, est peccatum, sed veniale

co cit. fiat, est peccatum, sed veniale tantum. » Caietano dice. « Si ex levitate fiatloco cit., non excedit limites venia

ialmente. Silvestro dice lo stesso con queste parole. « Si ista fiant ex animi levitate, non est mortale. » E Navarro scri

er, si ob levitatem id esse mortale. Si Femina vestes sexus communtes ex levitate. » E Silvio dice. « Si fiat solum ex lev

vestes sexus communtes ex levitate. » E Silvio dice. « Si fiat solum ex levitate, peccatum non erit mortale. » Ed infine

ommediocrisi dice così. « Intellectus facilè considerat delectationem ex modo artificioso consurgentem, non considerando d

onem ex modo artificioso consurgentem, non considerando delectationem ex re turpireprasentata: at verò sensus, quando utra

um Femina consuetudinem preter Natura legem, ut in terra infederetur, ex lege iustitie equu existimarunt. » E prima di fin

vono l’essere specificativo. « Alio habet specieml. 2. q. 18.c. 2. c. ex objecto: bonitus actus moralis attenditur ex obie

cieml. 2. q. 18.c. 2. c. ex objecto: bonitus actus moralis attenditur ex obiecto convenienti », dice S. Tommaso, cioè l’az

amsi intentio bona sit, propter indispositionem subiecti provenientem ex aliqua alia affectione, que in causa est, ut id,

ut fornicatio, et similia: et talia non excusantur per ludum: qui imo ex his ludus redditur flagitiosus, et oscenus. » Vuo

ia ad Venerem exortam aspecientes. Qualitas autem culpa personda erit ex tactuum qualitate, et ad stantium fragilitates, s

r. q. 4. p. 9. n. 4. cernere concubitum viri cum Femina: etiamsi fiat ex sola curiositate; nam hic aspectus est impudicus,

bis abstinere; quia tales occasiones sunt valde remote, et generales; ex quibus oritur ut peccatum ex malitia potius scand

asiones sunt valde remote, et generales; ex quibus oritur ut peccatum ex malitia potius scandalizati, quam Feminæ ». Ed io

carnaliter adametur, etiamsi non sequatur effectus, peccat mortaliter ex fine mortali », dice secondo S. Tommaso Filliucci

l sacro Testo, contulis splendorem, quoniam omnis ista compositio non ex libidine, sed ex virtute, pendebet. » Dunque la s

ntulis splendorem, quoniam omnis ista compositio non ex libidine, sed ex virtute, pendebet. » Dunque la s. Donna pregò Idd

ggectata; ut cum quis dedita opera ignorare vult imitatione eorù, qui ex Iob. C. 21. dicunt Deo. Recede a nobis, et scient

viarù tuarum nolumus. Aut nisi fuerit crassa, et supina: ut cum quis ex negligentia lata, seu per quam, aut nullam, aut f

ullam ad sciendum adhibuit diligentiam, nescitid, quod scire tenerum, ex eoque crassa, et supina videtur dicta, quod ea la

um, electionem ministrorum, subditorum gubernationem circa elemosynas ex superstuis faciendas de redditibus ecclesiasticis

is. Denique si videris, ignorantiam penitentis esse invincibilem neq, ex illa sequi scandalum, aut damnum compare; è contr

può dire con Reginaldo. « Ad vitandum grave nocumentum publicam, quod ex huismodi correctione sequeretur, ex omitti potest

m grave nocumentum publicam, quod ex huismodi correctione sequeretur, ex omitti potest, ut intelligitur ex cap. Quia circa

ex huismodi correctione sequeretur, ex omitti potest, ut intelligitur ex cap. Quia circa de consang. et affinis. » Ora pre

avvisato dal Padre Confessore, « quia Confessarius, vel est Pastores ex officio, vel tunc salte tenet locum proprii Pasto

est Pastores ex officio, vel tunc salte tenet locum proprii Pastoris ex eius delegatione: ad Pastorem ayutem pertinet doc

antis forme ne videre quidem, quam post quam spectaveris, irrequietam ex animo, qua inde nascitur, eiicere tumultuationem.

spiegaturani latina. E nel c. 11. scrive chiaro. « Satis hic habeo ea ex M. Tullio decreta proponere, que dictum ridiculum

acquisivi, accipite insuper mea omnia et dividite inter vos; ego enim ex nunc abrenuntio sæculo, et efficior monachus ».

tiene. ev. [NDE] Comprendre: rovine. ew. [NDE] Comprendre: alcuno. ex . [NDE] Comprendre: nessun. ey. [NDE] Comprendre:

crearono l’animo con il sollazzevole trattenimento del gioco « Non ne ex veterum monumentis proditorum In Catal. Gl. Mu. P

perché, come avvisa Giustiniano Imperatore. « Quis ludos appellet eos ex quibus crimina oriuntur? in Proem. Digest. » Ch

uelle di Reginaldo. « Consuetudo contra ius divinum nullam vim habet. ex capit. finali de consuetudine. quæ est expressa D

trame, e che difendono ciò, che non merita difesa. « Confundantur, ut ex eo, quod defendere nequeunt, cognoscant, se tener

enses nullum aditum in Scenam Mimis dederunt, quorum argumenta maiore ex parte stuprorum continent actus; ne talia spectan

uintiliano confessa. « Vidi ego saepe Histriones, atque Comoedos, cum ex aliquo graviore actu personam deposuissent, flent

e egli, aliquis rerum imprudens pertinaciter obnitatur, ac Vitia suis ex tenebris extrahenda clamet in lucem, quo facilius

ada L. 1. Prolus. 3. pag. 108. dicendo. « Iam miseret me Platonis qui ex Republica, in qua tam sedulo ad virtutem undique

rorum sapientissimus, neutrum ab istorium Poesi expectandum esse: cum ex una parte Virtutes apud illos adeo lenocinis oppr

o morali labendi, non videtur habere propositum efficax non peccandi: ex obligatione enim vitandi peccatotum sequi videtur

di poi all’Eminenza del Cardinalato, così scrisse. « Dixide hoc late ex quibus constat, me sentire, non esse probabile; n

quæ sunt auctoritas aliquorum Doctorum, licite potest illam sequi: et ex charitate in casu posito etiam debet, ut ponat in

mnes Spectatores Commediarum nostri temporis peccare mortaliter; quia ex eorum stipendis aluntur tam pessimi homines, ut s

em et obscenitatem Comedia, primi ad illam conflunt, et Histrionibus, ex se non paratis solunt, quia re vera per ipso est,

externo peccato Histrionum iam est data sufficiens causa, non videtur ex hoc capite damnandus quis alius accedat; quia non

noscant. »mor. l. 25. c. 11. E S. Cirillo Gerusal. Scrive. « Quod sit ex ignorantia peccatum facile condonatur; pertinax a

ne cattivo, etiam estrinseco può contaminare l’Azione: perché « malum ex singulis defectibus » : ove « bonum est ex integr

e l’Azione: perché « malum ex singulis defectibus » : ove « bonum est ex integra causa », secondo il detto del gran Dionis

però il fin buono non basta ad integrare la bontà di un Azione mala «  ex objecto essentiali » : dunque peccano mortalmente

, vel indirecte: id enim fatis est ad voluntarium; et malum consurgit ex quolibet defectu ». All’atto malo non si richiede

ora il P. Baldellit. 2. all. 1. disp.44. n. 17., che dice. « Meretici ex separata ad fornicandum cum homine libero, ac sol

ico, « Voluptas non est en eorum numero, qua stant, et quiescunt; sed ex eorum, qua moventur, et perturbationis sunt plena

i posi corporis labores; ut renoventur, et confortentur spiritus, qui ex diurno labore resoluti fucrant, sic ludus necessa

o. « In moralibus, dice il medesimo Santo, est quadam delectatio mala ex eo quod appetitus superior, vel inferior quiescit

. probatur. Quia est delectatio de turpiloquio, aut scurrilitate, que ex D. Paulo, Caietano ad minus est peccatum veniale.

eamo risisse; sed Dei voce correpta fuit: et filius Noe propter risum ex libero factus est servuus. » Cosi discorre questo

ludricris non esse tempus a Cristiano consumendum, omnes novimus; et ex divinis Scripturis hausimus. »t. 1. serm. Quod lu

questi Comici modesti scrive un Sommista. « Aliqui sunt Comici potius ex necessitate, quam ex voluptate: quia nullo alio a

scrive un Sommista. « Aliqui sunt Comici potius ex necessitate, quam ex voluptate: quia nullo alio artificio sciunt victi

t preiudicium Virtuti tamen afferunt iucunditatem; et illos non credo ex hoc in malo statu. » Urlieus in sum. cioè. Alcuni

Tommaso congiunge il Meretricio, e l’Istrionato, e il loro guadagno «  ex turpi causa » 2. 2. q. 87. a. 2. ad. 2.. Gli Scri

e non si devono leggere, né tenere. Ivi si proibiscono i Libri, che «  ex professo » trattano, narrano,o insegnano cose las

ias rerum mirabiliter a Deo gestarum ipsis denarrent: itemque sumptis ex proverbis sententis ad virtutem erudiant »reg. 15

itemque sumptis ex proverbis sententis ad virtutem erudiant »reg. 15. ex Fusioribus.. E prego anche a far riflessione al s

rium est, ut Libri Iuvenalis, Martialis, Catulli, et Priapeia Virgili ex omnibus locis, et Scholis exterominarentur, et pr

la permissione del male; della quale basti il detto di Caietano. « Si ex rationabili causa permissio criminum sit bona mor

i Padri scrissero contro di loro risponde cosi. « Respondetum, plane ex Spectacula inonestioria: At nostra hæc utinam non

te. « Reges possunt permittere in suis Regnis, et de facto permittunt ex aliquibus causis iustis exercitia nonnullorum pec

S. Tommaso è illecita la permissione delle Commedie oscene  : « quia ex Thoma malum publicum non potest permitti, nisi ut

rave, e spaventosa sentenza di S. BernardoSer. 32. in Cant.. « An non ex hæc odiosa impudentia pullulabit mox impenitentia

niciosis libellos ad se allatos legi vetuit: ita damnata causam multi ex is qui ea Spectacula frequentabant, religione tac

r quia sunt multis causa ruina  : licet compones id non intendat quia ex se prabet sufficientem ruina causam. Et facientes

tate non admodum discrepent etiam verbis non discrepare. At quot sunt ex hoc genere, et apud nos, et apud Italos, et Gallo

sos Simulacrorum, Idorumque cultres? Persimtlis enim horum, et quadam ex parte peior est causa, quam statuari Idola fingen

arsi Anticristi, « Quid enim isti simile habent Salvatori, ut salutem ex eo debeant expectare? Ille venit virtutum e regno

egno pudicitia praco, onestatis magister, innocentia restitutor. Isti ex lustris, et ganeis prodeunt pubblici Lenones, fla

nvero « quid dementius, quam in eo desudare texendo, quod nisi tandem ex animo detesteris, et omni cura retextast, ac dete

due una di malizia, l’altra d’ignoranza: della prima dice. « Interdum ex opere interpretor indolem naturumque Scriptoris:

erdum ex opere interpretor indolem naturumque Scriptoris: didici enim ex Aristotele, Poetarum precipuè locubrationes partu

suplicari venit in mentem, partum esse Parenti similem; non potuisse, ex impuro, turpique ingenio pulchriorem, nobilioremq

illos existimo, quid Homeri Poetarum Magistri Caomen accedentes, cum ex eo ad omnem virtutem invitamenta posset accipere,

lidum: sunt nimirum similes Scarabeis, qui pro ingenuitate natura sua ex stercore bubulo pedibus aversis pilulas volutant.

bito lo restituì ad Isichio, dicendo « Accipe Librum tuum: neque enim ex eo tantum utilitatis capi quantum detrimenti. » E

olut. 3. pag. 113. Seneca parlando de’ versi di Omero domando. « Quid ex metum demit, cupiditatem eximit, libidinem frænat

pervenerint? Utinam responsuri non essent si persancte fateri vellent ex huiusmodi Amantium deliris multa se ignota prius

m, esse solum veniale: at si intendatur delectatio venerea consurgens ex ipsis rebus turpibus apprehensis esse mortale. Et

ene deroga all’integrità del bene secondo il volgato Assioma. « Bonum ex integra causa » : e serve di rete all’astuto Inim

o nostro il gran Basilio. « Apes non omnibus floribus insident; neque ex is, ad quos accedunt, omnia auferre conantur, sed

, sapientesque simus, quantum nobis congruum, ac Veritati propinquum, ex ipsis fuerit, persequemur; reliqua prateroamus. »

le. Si può aggiungere con S. Efrem Siro. « Si Lectioni incumbas, cave ex ea, qua ad fastum, et elegantiamo tantum pertinen

ritus arrogantia cor tuum feriat: verum instar sapientis Apicula, vel ex floribus sibi colligentis, fructum ex is, que leg

m instar sapientis Apicula, vel ex floribus sibi colligentis, fructum ex is, que legis, pro animi medela desumito. »De rec

la Regola settima dell’Indice. « Libri, qui res lascivas, seu obscena ex professo tractant, narrant, aut docent; cum non s

a chi dice. I Libri osceni, che io leggo, non trattano, né insegnano, ex professocioè di proposito, le oscenità; e però no

ollio, non tangere omnino illos Poetas, nec pervolutare, qui amatoria ex ρrofesso cecinerunt, quorum institutum improbum e

qua elapsa non legimus, ipsos profanis Libros inhesisse. Quin imo qui ex ipsis ad virilem etatem sine humanis Scientis per

mentis pascant, suis nugis dementent, suis illecebris afficiant, quia ex me sapidam rerum divinarum cognitionem, et puriss

os loquitur. Et quid opus aurum in hoc luto quarere? Itane mi Iuvenis ex oleto isto tantum tibi eruditionis atcedet? perin

one: e di questo si serve il Concilio di Trento contro i Libri, che «  ex professe » trattano, narrano, o insegnano oscenit

lo, o con Leggi pubblicate, o con fatti eseguiti. « Nam aliqui iubent ex improviso cellas singulorum Fratrum visitari, Lib

positus, ut in studis, prasertim Humanitatis, nudus Liber adhibeatur, ex quo moribus periculum aliquod immineat ». E in un

Bibliotheca Scrinio clausum relinqui poterit; cuius potestas tutò, et ex iusta causa alicui possit concedi. » Spiega parim

unt esse studiosis, ac Magistris humaniorum litterarum; quod non sint ex eorum numero, qui lingua, et elegantie Magistri r

unt a te, non inutilium, atque profanorum. Quo sito, ut illorum labor ex Obedientia susceptus ob finem bonum placeat Deo,

sotto il titolo del vero Autore: come sarebbe dire. « Selecta quadam ex Horatio, vel ex Catullo. » Alcune cose scelte dal

del vero Autore: come sarebbe dire. « Selecta quadam ex Horatio, vel ex Catullo. » Alcune cose scelte dalle Opere d’Orazi

. « Aio, dice egli, confici posse apparatum, in quem multa conferatur ex obscenis Poetis haud obscena citra divini honoris

tur magis, quam decorentur. Potes meo iudici, (ne credas, me adulari, ex animo profero) antiquitatem illam, et Vergiliana

io, quando vi siano insieme delle oscenità perniciose; perché « bonum ex integra causa », la Commedia buona deve essere to

Reg. 8. pa. 282. ho. 21. in ep. Ephes. l. 9. d. 46. n. 43. reg. 15. ex Fusioribus. Titulo de doctis. in Adol. Prodigo pa

t indifféremment le nom de Scéniques et Scénatiques « Multi artifices ex Græcia venerunt honoris eius causa. » Senec. ep. 

30. c. 10. Varr. ut Comici, Scenatici quibus, etc. « Multi artifices ex Græcia venerunt honoris eius causa. » Senec. ep. 

insolence les jours de leurs Fêtes ». S. Thomas 2. 2. q. 122. a. 3. ex Augustino. « Melius faceret Judæus in agro aliqui

e, aut arare, quam choreas ducere. » S. Thomas 2. 2. q. 122. a. 3. ex Augustino. « Melius faceret Judæus in agro aliqui

es dans leurs dévotions. » c. Irreligiosa, de consec. d. 3. qui est ex Conc, Toletan. 3 c. ult. « Exterminanda omnino e

vadit, excommunicetur. » c. Irreligiosa, de consec. d. 3. qui est ex Conc, Toletan. 3 c. ult. « Exterminanda omnino e

vestreM. DC. XLI. Arsenal : 4- NF- 20951 [NB : Texte à vérifier sur l’ ex de l’Arsenal] DECLARATION DU ROIa Extrait

icere debet ad abdicationem spectaculorum, alia jam ratione tractemus ex abundanti. » « Laissons là, dit-il, tout ce qui s

gereux S. Basil. homil. 4. in Exam. initio. « Tanta aviditate inhiant ex audiendis cantiunculis in mollitiem diffractis, a

s Confessione ac pœnitentia, aliisque remediis omnibus sese à peccato ex theatricis spectaculis contracto perpurgent, atqu

nimum, ut impudici aspectus oculos, auditus improbi aures, ita ut cum ex his unum erraverit, reliqua possint carere peccat

t pourquoi les Canonistes l’appellent une infamie ou une irrégularité ex delicto, c’est-à-dire, fondée sur quelque péché.

cheurs publics, que l’on excommunie, ne soient infâmes et irréguliers ex delicto. L’on apporte ordinairement sur cette mat

stin. Imp. ff. vers. finem. §. Illud. « Quis enim ludos appellat eos, ex quibus crimina oriuntur ? » , appeler des jeux ce

icere debet ad abdicationem spectaculorum, alia jam ratione tractemus ex abundanti. » Ibid. « Quasi parum etiam de specta

 ? » S. Basil. homil. 4. in Exam. initio. « Tanta aviditate inhiant ex audiendis cantiunculis in mollitiem diffractis, a

s Confessione ac pœnitentia, aliisque remediis omnibus sese à peccato ex theatricis spectaculis contracto perpurgent, atqu

nimum, ut impudici aspectus oculos, auditus improbi aures, ita ut cum ex his unum erraverit, reliqua possint carere peccat

stin. Imp. ff. vers. finem. §. Illud. « Quis enim ludos appellat eos, ex quibus crimina oriuntur ? » Salvian. lib. cit.

spicias speciem alienam. Propter speciem mulieris multi perierunt, et ex hoc concupiscentia quasi ignis, exardescit. » E

spicias speciem alienam. Propter speciem mulieris multi perierunt, et ex hoc concupiscentia quasi ignis, exardescit. »

en, &c. meme vulgò auctorem circumferri audire, simul & natam ex eo offensionem nosse non potui, Archipræsul illus

itudinem scribam, cùm te meum, ut & universi gregis tibi crediti, ex quo esse honori duco, in doctrina Judicem jure di

more Parisiis haberi mihi finxeram, cùm nulli unquam adfuissem, & ex aliorum relatione nonnunquam auditâ illius mihi i

n est quòd negem, quin, si semel Epistola meo cum scripto conferatur, ex hoc illa prope ad verbum collecta, atque ita meo

ripto conferatur, ex hoc illa prope ad verbum collecta, atque ita meo ex præcipiti scripto, præter meam mentem orta infeli

in partem afferebam testimonium satis compertum ; imprimis verò quod ex divo Carolo petebam, cujus in authoritate, perind

aliorum paucissima, nec attento animo, evolvissem, & aliunde una ex fama Ritualium notitiam haberem, nec ipso etiam P

s sequar. Re penitus excussâ mihi planè persuasum est quidquid altera ex parte ad Comœdiam excusatam habendam affertur, le

infames & irréguliers, non defectu Sacramenti vel lenitatis, sed ex delicto ; c’est-à-dire, qu’ils sont en état de pé

edam ? Cùm legeretur in sacro Niceæ Conventu Arii liber, quidam erant ex iis sanctitate & sapientiâ Proceres qui etiam

itudo ejus captivam fecit animam ejus. CLASSIS SECUNDA. Authoritatum ex Sacris Sanctionibus summorum Pontificum, Concilio

pudor & honor Ecclesiæ tam turpi & infami contagione fœdetur, ex D. Cypriano ad Eucratium lib. 1. Et lib. 2. cano

st. 86. Donare res suas Histrionibus, vitium est immane. Gloss. ibid. ex D. Hieron. Donare Histrionibus, est dæmonibus imm

e permanserit. Just. Imp. in Prœmio ff. Quis enim ludos appellet eos ex quibus crimina oriuntur ? Concil. Aquisgranense

e eos receperint, acriter animadvertant. CLASSIS TERTIA. Authoritatum ex sacris Doctoribus & antiquissimis Ecclesiæ Pa

c placet quisquis virum in fæminam magis fregerit ; in laudem crescit ex crimine, & eò peritior quò turpior judicatur.

uuntur ? Denique Homel. de David & Saüle. Equidem arbitror multos ex his qui heri nos destituerant, & ad iniquitat

ùs confessione ac pœnitentiâ aliisque remediis omnibus sese à peccato ex theatricis spectaculis contracto perpurgent, atqu

tes, gehennalibus flammis cruciabuntur. CLASSIS QUARTA. Authoritatum ex principibus Theologis Scholasticis qui docent mor

religiosa loca tendebant. Durand. in 4. d. 17. q. 1. Ludi aliquando ex se habent turpitudinem & culpam mortalem ; si

n bene dicitur, quia hoc peccatum consistens in videndo, non provenit ex aliqua prohibitione legis positivæ quæ Clericos p

ivæ quæ Clericos plusquam Laicos in hoc coerceat ; sed provenit solùm ex prohibitione legis naturalis, ex hoc scilicet quò

in hoc coerceat ; sed provenit solùm ex prohibitione legis naturalis, ex hoc scilicet quòd aspiciendo faciunt aliquod secu

infra : Quòd aliquis in turpibus, aut illicitis rebus lætetur, vitium ex suo genere mortale est. Si illa de quibus lætatur

n peccato foventes. Ex D. Th. quem iterum attulimus. Hactenus omnes ex illust. PP. Præd. Ordine. Alexander Alensis 2. 

d. Ordine. Alexander Alensis 2. p. q. 149. Membro tertio hæc refert ex Chrysost. Peccatum hoc tantam imponit sordem, ut

entes, sed & facientibus consentientes digni sunt morte, & hæ ex sacro Minorum Ordine. Th. Sanchez. lib. 9. disp

continent, peccant mortaliter, quia sunt multis causa ruinæ. Additque ex Mendoza quæst. 9. Scolastica, §. 11. Id verum ess

Id verum esse, licèt componens vel repræsentans id non intendat, quia ex se præbet sufficientem ruinæ causam. Citat pro ha

. 4. puncto 9. Reginaldus lib. 22. cap. 1. sect. 4. Peccatum mortale ex Comœdiis interesse, in quibus res turpes repræsen

amp; facta spectarent & approbarent. CLASSIS QUINTA. Authoritatum ex Pontificii Cæsareique Jurisconsultis. Abbas Pan

stus præsentat cum ludibrio sui corporis. CLASSIS SEXTA. Authoritatum ex Gentilibus & à fide alienis, qui ante Christu

In Problem. sect. 30. n. 9. Cur Histriones improbris mentibus magnâ ex parte sunt ? Quia non se dedunt studio sapientiæ,

ans. Ælian. lib. 9. cap. 12. Romani Alcæum & Philiscum Epicureos ex urbe ejecerunt, eo quòd multarum flagitiosarumque

rima est, nullum aditum inscenam Mimis dando, quorum argumenta majore ex parte stuprorum continent actus, ne talia spectan

am vir Dei Bonifacius Episcopus accerseretur, vir ante januam astitit ex iis qui ludendi arte cibum solent quærere : venit

 ; scitote tamen quia mortuns est. Qui infelix vir dum panem ac vinum ex eadem domo percepisset, egredi januam voluit, sed

christiano nomini indigna, & (ut Theologi aiunt) intrinsecè & ex se lethalia, nec ideo mala, quia prohibita. Nefas

S. Victore, quem Theologi omnes in scholis recipiunt. Verùm tria hæc ex condicto recurrunt in nostri temporis Histrionibu

bilius est, etiam vires & latera ; atque (ut ita dicam) ingenium, ex solo adstantium obtutu. At Histriones in theatro

hos excommunicationis tela ipso facto minantur, sed etiam in eos, qui ex industria spectant : ob eam rem, quia illis inspi

s quas ad Dominum extuleris, postmodum laudando Histrionem fatigare : ex ore quo Amen in sanctum protuleris, Actori testim

em crimen interdum non incidat : diciturque illi occasio proxima, dum ex iis, quibus se immiscet, plurimi & ut plurimu

Responsionum moralium, q. 11. E culpa lethali voluptatem capere, aut ex ea re quæ non est sine culpa lethali, lethale est

i verò obscenis comœdiis intersunt lætantur, & voluptatem capiunt ex actione Histrionum, quæ illis non est sine culpa

dicta. Sudarunt in hoc eodem stadio ante me feré in omnibus sæculis ex Patribus plures : temporibus his è recentioribus

a hæc utinam non inhonesta. Rursus periculum omne in theatris Veterum ex accurato vestium cultu, virorum & mulierum, e

n theatris Veterum ex accurato vestium cultu, virorum & mulierum, ex mutuis inspectionibus nobilium virorum & matr

ebras adornas ? per te honestatem amabunt adolescentes quam vident te ex his spectaculis ablegasse ? Salvete virtutum Magi

opulum removeat : complures pro eo pugnant, quòd saltem minimè malum, ex sacris religiosisque Ordinibus viri plures visunt

tem malitiæ pars cognita sit, ut rectè docet Sanchez lib. 1. cap. 17. ex Corduba & Adriano, qui ait ad mortale peccatu

cui irasci ; & tamen secus Pharisæi docuerant. Sciensque plurimos ex hominibus præcepta ea minimè completuros ; docuit

que, & fils d’un fameux Comédien de ce nom, a soutenue depuis peu ex professo, par un Discours en Vers, intitulé, l’Ut

cilè discerneres. Sallust. Bell. Catil. 46. Quis ludos appellet eos ex quibus crimina oriuntur ? 47. Lacones Comedias

. Musica nunc in scenis effœminata, & impudicis modis fracta non ex parte minima, si quid in nobis virilis roboris ma

acerrima, nullum aditum in scenam mimis dando quorum argumenta majore ex parte stuprorum continent actus, ne talia spectan

oquor, quæ si flagitia non probaremus, nulla esset omnino. Quid autem ex Tragædia Princeps ille Argonotarum, tu me amoris

emporum judicat applicandum Quapropter largiamur expensas, non semper ex judicio demus. Expedit interdùm desipere, ut popu

edit regulam rationis : quod quidem potest esse dupliciter ; uno modo ex ipsa specie actionum quæ assumuntur in ludum, quo

tit. 8. 141. Quædam verò dicuntur malè acquisita, quia acquiruntur ex turpi causâ, sicut de meretricio & histrionat

vera devios Religione, cujus tamen veritati nihil mali evenire potest ex malitiâ eorum qui illam profitentur … … Scimus al

Platonem, in Timæo, pulcherrimè Sacerdos Ægyptius : O Solon, inquit, ex Græcis nullus est senex ; vos Græci semper estis

rædicatoris malè viventis sana Doctrina uva est in spinis hærens, sed ex vite nascens…. Prædicat tibi bonus ; carpe uvam d

Religio Christiana est fixum quoddam ac proprium veritatis domicilium ex quo quidquid verum est, derivatum esse, vel extra

2. 365. Nam quanquam sapor est allata dulcis in unda ;   Gratiùs ex ipso fonte bibuntur aquæ ; Et magis adducto pom

re ramo,   Quàm de vælata sumere lance juvat. Ovid. Lib. 3, Ep. 5 ex Ponto. 366. Erit enim tempus, cùm sanam doctri

a été autrefois en même peine ; il disait à ses auditeurs (homil. 25. ex 50. circa medium.) : Il n’y a rien qui me semble

it-on dans le titrede sepulturæ, qui torneamento exercendo in ipso et ex ipso exercitio moriuntur, aut ibidem etiam lethal

erti. Et ecce jam ferme octo vel amplius anni sunt, propitio Christo, ex quo illic nihil tale tentatun est. » S. Aug[ustin

, votre Président répondit gravement, Que le Pape n’y avait pas parlé ex Cathedra .

métier d’histrion : quaedam dicuntur male acquisita, quia acquiruntur ex turpi causa, sicut de meretricio et histrionatu e

6. L. i. de Majumâ. 1. Majumæ ludicras artes concedimus agitari, ut ex nimiâ harum restrictione tristitia generetur : il

oquor, quæ si flagitia non probaremus, nulla esset omninò. Quid autem ex Tragædia princeps ille Argonautarum, tu me amoris

etiam Dominus contulit splendorem, quoniam omnis ista compositio non ex libidine, sed ex virtute pendebat. » Avec ces réf

ntulit splendorem, quoniam omnis ista compositio non ex libidine, sed ex virtute pendebat. » Avec ces réflexions de l’Ecri

uscipitis corpus Domini, cum omni cautela et veneratione servatis, ne ex eo parum quid decidat, ne consecrati numinis aliq

uscipitis corpus Domini, cum omni cautela et veneratione servatis, ne ex eo parum quid decidat, ne consecrati numinis aliq

a repræsentantur, vel modus est turpis, audiunturque ob delectationem ex ipsis rebus turpibus consurgentem, aut cum probab

s qui actrices vestiunt, aut qui vestes ad solum hunc usum destinatas ex professo vendunt, locant vel conficiunt ; 4° eos

xcusantem habentes, non peccant ; 2° eos qui aliquoties duntaxat, vel ex quibusdam circumstantiis tantùm spectaculis non p

ne vivent dans la retraite Tit. VII. L. 4. pag. 365.. « Mulieres quæ ex viliori sorte progenitæ, spectaculorum debentur o

eod[osianus]. Tit. 6. L. 2. . « Ludicras artes concedimus agitari, ne ex nimia horum restrictione tristitia generetur. » H

istiusmodi chorum diaboli quasi mortifera sirenarum carmina, proturba ex ædibus tuis. » C’est ainsi qu’il s’exprime dans s

t qui celeberrimam ejus curiam ornabant, orbe toto nunc errant, vitam ex hospitalium hominum manibus sustentantes, cientqu

« Nunc interposito nosse de Idololatria … alia jam ratione tractemus ex abundanti, propter eos maxime qui sibi blandiuntu

xcedit regulam rationis. Quod quidem potest esse dupliciter. Uno modo ex ipsa specie actionum quæ assumuntur in ludum, quo

stinct. præsenti a. 3. q. 2. post Alex. quod solutio hujus quæstionis ex præcedentibus pendet ; ut nulli infami, notorio e

expérience, les maux que produisaient ces sortes de Pièces. « Nullus ex Mimis, Histrionibus, vel etiam Academicis fabulos

icias speciem alienam... propter speciem mulieris multi petierunt, et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit. » . »

t l’offrande du crime.  Hostiæ impiorum abominabiles, quia offeruntur ex scelere. » « Le Très-Haut, dit l’Ecclesiastique E

eliqui autem artifices, suas per Orchestram præstant actiones. Itaque ex ea Scœnici et Thymelici Grece separatim nominantu

i sunt. Ludos verò hosce lOympios Antiochenses à Pisœsis pretio dato, ex pacto non scripto habuerunt sibi per XC. Oympiade

« Nunc interposito nosse de Idololatria … alia jam ratione tractemus ex abundanti, propter eos maxime qui sibi blandiuntu

xcedit regulam rationis. Quod quidem potest esse dupliciter. Uno modo ex ipsa specie actionum quæ assumuntur in ludum, quo

257. [NDA] « Quædam vero dicuntur male acquisita, quia acquiruuntur ex turpi causa, sicut de meretricio et histrionatu,

stinct. præsenti a. 3. q. 2. post Alex. quod solutio hujus quæstionis ex præcedentibus pendet ; ut nulli infami, notorio e

icias speciem alienam... propter speciem mulieris multi petierunt, et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit. » Ser

ur qui nous est commandé par ce précepte, « Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo », dont Jésus Christ, dit, « Hoc e

de Terence y auoit deux masques en sculpture, Petron. in Saty. & ex eo Ioan. Salib. Sueton. in Augusto. Vet. Interpr.

r noz œuures viuifiantes & sainctes operatiõs : D. Hieron. & ex eo hist. Lombard. ca. 14.Considerez mes concitoye

o Chr. 1394. Guag. Serres. Roman. antiq. lib. Petron. in Saty. & ex eo Ioan. Salib. Sueton. in Augusto. Vet. Interpr.

n offic. c. 1. Ordo Clazom. m. s. De vitis patrum. D. Hieron. & ex eo hist. Lombard. ca. 14. Arno. Ps. 51. Petr. Ar

ima mea præ tædio. » 7. [NDA] Gregor. 31. moral. cap. 31. « Tristis ex propinquo habet iram. » 8. [NDA] Eccl. 21. « N

et salutis, in tabernaculis justorum. » 21. [NDA] 1. Cor. 9. « Non ex tristitia aut ex necessitate hilarem enim datorem

abernaculis justorum. » 21. [NDA] 1. Cor. 9. « Non ex tristitia aut ex necessitate hilarem enim datorem diligit Deus. »

e. Au profit qui s’en peut retirer. 72. [NDA] Eph. 4. « Sermo malus ex ore vestro non procedat, sed ad ædificationem, qu

fait leur mérite, leur indécence fait leur habileté : « Laus crescit ex crimine peritior judicatur quo turpior », et on l

que des choses saintes sont devenues criminelles : « Diabolo artifice ex sanctis in illicita mutata sunt. » La raison et l

ue l’ouvrage des passions criminelles : « Divinitates fortia facinora ex vitiosis affectionibus. » Fuyez les lectures des

ultés, s’en servent à l’ordinaire. On ne doute pas que cette décision ex cathedra ne soit ratifiée par l’Evêque, & ne

Prêtres & ses Prêtresses, & ses adorateurs. L’Ecclésiastique ex Jesuite, Gazettier de Monaco, & les autres Jo

t pourquoi les Canonistes l’appellent une infamie ou une irrégularité ex delicto, c’est-à-dire, fondée sur quelque péché.

urs publics, et que l’on excommunie, ne soient infâmes et irréguliers ex delicto. L’on apporte ordinairement sur cette mat

icere debet ad abdicationem Spectaculorum, alia jam ratione tractemus ex abundanti. » 14. [NDA] Ibid., « Quasi parum eti

s confessione ac poenitentia aliisque remediis omnibus sese a peccato ex theatricis Spectaculis contracto purgarent, atque

imum, ut impudici aspectus oculos, auditus improbi aures ; ita ut cum ex his unum erraverit, reliqua possint carere peccat

. [Code Justinien, I, 17, § 9 ‘Illud’] « Quis enim ludos appellet eos ex quibus crimina oriuntur ? » 103. [NDA] Salvian

théâtre, à qui des deux il se vendrait : « Aspice illos juvenes quos ex nobilissimis domibus in arenam luxuria conjecit.

bus in arenam luxuria conjecit. O quam vellem Catoni occurere aliquem ex his trossulis ! Hic sine dubio cultior comitatior

m fine debito cessaturam, aliam longè graviorem, quâ plurimûm gaudet, ex hâc occasione, non corpo ribus, sed moribus curav

ait à se plonger et à s’aveugler, et n’y revint plus : « Proripuit se ex fovea tam alta in qua libenter mergebatur, et mis

des objets bien plus ravissants : « Cùm dimisso theatro cœperit evomi ex illa cavea turba perditorum memoriam suam pascent

dun. II. Can. 16 & 17. Concil. Vienn. in Clement. Lib. 3. tit. 5. ex grav. de usuris. 6. Ut semper in ipsis-contracti

as créées de nouveau, mais qu’elles venaient par voie de génération : ex traduce. Dans Chap. 3. les amphithéâtres il y a

accipitur quod excedit regulam rationis ; quod potest esse… uno modo ex ipsa specie actionum… quando scilicet utitur aliq

accipitur quod excedit regulam rationis ; quod potest esse… uno modo ex ipsa specie actionum… quando scilicet utitur aliq

mme des jeux, ce qui est la source de crime. Quis ludos appellet eos ex quibus crimina oriuntur  ? La Motte Houdart s’en

ita ut quidam sacerdotum, cum propriis sororibus concumbentes, filios ex eis generassent. Et idcirco constituit hæc sancta

sentences lesquelles embellissent les oraisons,Quint. li. 10. ch. 2. ex Theophrasto. Voy Ramus en son Oraison, pro Philos

st nécessaire pour la Grammaire et autres arts. Quint. li. 10. ch. 2. ex Theophrasto. Voy Ramus en son Oraison, pro Philos

e, par une trop grande austérité sur cette matière des spectacles, ne ex nimia harum restrictione tristitia generetur ; il

’Irrégularités defectu bonæ famæ, d’autres sous celui d’Irrégularités ex delicto ; on trouvera les suffrages unanimes pour

droit, et démontre ce grand principe qu’il n’y a que les enfants nés ex soluto et soluta, qui puissent être légitimés par

ruisseau empoisonné d’une source corrompuë, nam & rivulus tenuis ex suo fontè, & surculus modicus ex sua fronde q

ompuë, nam & rivulus tenuis ex suo fontè, & surculus modicus ex sua fronde qualitatem originis continetI. de spec

nons à la mineure. Inter hæc , disent-ils, deputantur universa ista, ex quibus spectacula instruuntur. Or tout ce qui se

sus-Christ qui en est le Chef, est appellé le Saint des Saints, quod ex te nascetur sanctum vocabiturLuc. 1. , dit l’Ang

 ? Deus immaculatam non pertulit, qui diu sustinuerat pollutum, quod ex adultetio promerentur alit, ex matrimonio incurri

it, qui diu sustinuerat pollutum, quod ex adultetio promerentur alit, ex matrimonio incurristi ! Il est inutile de pouss

de faire remarquer la simplicité des premiers qui furent eslevez par ex . à Romulus, car ils n’estoient que de simple briq

osses pierres de taille, mais sans politesse & sans ornement. Par ex en faveur de Camille. Et enfin, le luxe & l’a

s, et hujusmodi chorum Diaboli, quasi mortifera Sirenum carmina ejice ex ædibus tuis. » Diverses lois avaient tâché d’appo

vie, à tous ceux qui voudraient sincèrement se faire Chrétiens, « si ex ludicra arte ad Christianitatis gratiam venire vo

oit déja fait, à peine de punition corporelle & d’exil : Si quis ex Scenicis vestem sacerdotalem aut monasticam, vel

ment thomiste. ac. [NDE] Jeux utilisant un plateau comme support (p. ex . échecs, dames, trictrac). ad. [NDE] quant et qu

abrogata licentia, de judicialibus etiam Feriiset aliis insuper rebus ex C. Theodosiano et Antiquitate elegantissime tract

Titi Lucretii Cari de Rerum natura libri sex, a Dionysio Lambino […] ex auctoritate quinque codicum manuscriptorum emenda

istianis Provincialium suorum ritibus minimumque sanis eorum moribus, ex occasione ludicrorum quae Aquis Sextiis in solemn

ii-480 p. ; t. II : ? ; t. III : 477 p. ; t. IV : 480 p.). Tome II : ex . BnF Tolbiac : Y2-7104 < T. 2  > (cf. Notic

, titre vi : « De poetis et eorum virtutibus, et qui legendi, quisque ex theatris exigendi sint » (f. 56v-64r) et livre VI

n quibus ita explicatur Decalogus, ut casus conscientiae, quos vocant ex eo suborientes, ac pleraeque controversiae magni

res fuit : sine carmine ullo, sine imtandorum carminum actu, tudiones ex Etruria acciti, ad tibicinis modos saltantes, hau

scriptis, metuitque lituram. Epist. I, lib. II. 13. Creditur, ex medio quia res arcessit, habere Sudoris minimum

. Ex illo tempore in urbibus Romanis hæc mala (Spectacula) non sunt, ex quo in Barbarorum jure esse cæperunt. Ibid. 23.

et honestate Clericorum’, et per hoc in summo eodem titulo distinctio ex quibus usis ; Item ‘ludi theatrales’ ae. Et par l

é, suivant cette maxime fondamentale de la Morale Chrétienne Quidquid ex fide non est, peccatum est Rom. 14 [Paul, Epître

au de l’instabilité des choses humaines : « Orbe toto errantes, vitam ex hospitalium manibus sustentantes, cient spectanti

includunt turpitudinem, quales sunt omnina Comediæ nostri temporis ; ex Apost. ad Rom. 1. Non solum facientes sed et faci

ma est, nullum aditum in scaenam mimis dando, quorum argumenta maiore ex parte stuprorum continent actus, ne talia spectan

lanes et qu’il leur fait verser un salaire. bk. « multa decernuntur; ex quis maxime insignia, ne domos pantomimorum senat

1575, II, 6, « De poetis et eorum virtutibus, et qui legendi, quique ex theatris exigendi sint », le passage cité est f. 

(…), y seront atteints. et. De la nourriture. ew. Rejetteraient. ex . Comprendre : les amateurs de théâtre étant les m

Non exhibet Consul, sed qui est ante omnia, & super omnia, & ex quo omnia, quod etiam luminibus videtur amissis.

oment de la paille. Hé, sire âne, hé ! « Amen dicas asine Jam satur ex gramine Amen, amen, itera, Aspernare vetera. Hé,

pallio,  In virginis palatio, o,  Ut sponsus e thalamo, o,  Processit ex utero, o ;  Flos de Jesse virgula  A fructu reple

gula  A fructu replet sæcula, a,  Hunc prœdixit prophetia  Nasciturum ex Maria :  Quando flos iste nascitur,  Diabolus con

tuum, ut incentivum concupiscentia hauriant decepti occuli intuentium ex doloso & astuto aspectu earum. Ces portraits

en enfer, par quel genre de délire on extravague. Quid interest qua ex causa quis insaniat ? S. flatteroit-on que ces v

tique bona, ut omnia boni autoris ; inter haec deputari universa ista ex quibus spectacula instruuntur, equum, verbi grati

s par le scandale qu’ils en prennent mal à propos. « Diabolo artifice ex sanctis in illicita mutata sunt. » Voilà fidèleme

représentations comme celles des Comédiens. « Tertius ludus procedens ex diabolica suggestione, est ludus ubi fiunt turpes

leur aveuglement fait leur tranquillité, comme dit Saint Augustin, «  ex coecitate securitas », une poutre leur paraît un

ion du cœur répandue dans nos actions, que les Canonistes appellent «  ex delicto ». L'infamie des cabaretiers est dissipée

virgo nesciens viro nupscrit alieno ? Hoc si semper nesciat, nunquam ex hoc erit adultera. Comment se doit conduire le

s : De omni verbo otioso reddent rationem. Paulus : Omnis sermo malus ex ore vestro non procedet. Isai. 5. Cithara et lyra

igilias, post lachrymas quas mihi præteritorum recordatio peccatorum, ex imis visceribus eruebat, Plautus sumebatur in man

t ainsi qu’il fait dans le passage qu’on objecte ; mais expressément, ex professo, dans un autre ouvrage qu’il avait fait

ercice où il faut tant de contention sans un peu respirer :« Nascitur ex assiduitate laborum, animorum hebetatio quædam et

um, impudici aspectus oculos, auditus improbi aures ; Ita ut cum unum ex his aliquod erraverit, reliqua possint carere pec

comme une pièce de l’Idolâtrie ou des anciens Sabbats ? Quand« Nulla ex castis romanis matronis saltasse legitur. » Sall

iori, insidiari. » fol. 2.Philo. Lib. 3. de usu partium. « Nascitur ex assiduitate laborum, animorum hebetatio quædam et

um, impudici aspectus oculos, auditus improbi aures ; Ita ut cum unum ex his aliquod erraverit, reliqua possint carere pec

to. « Qui amat periculum peribit in illo. » Eccl. 3. 27. « Nulla ex castis romanis matronis saltasse legitur. » Sall

s prostituées. Quædam verò dicuntur malè acquisita, quià acquiruntur ex turpi causa, sicut de meretricio & histrionat

oique gazées, elles n’en portoient pas moins au mal, de leur nature : ex se. Ce sont les termes. Cela auroit-il besoin d’i

s de qualité de Molière, « savent tout sans avoir jamais rien appris » ex , à qui le spectacle est destiné : avec tant de t

Epîtres et Stances, Paris, A.-A. Renouard, 1819, v. 44-45, p. 318. ex . [NDE] Molière, Les Précieuses ridicules, Paris,

restes Satyros nudavit & asper jocum tentavit, & potus, & ex lex. Les femmes n’étoient point encore admises da

ains Chr étiens. En sa Cité de Dieu il allègue CicéronLib. 2. cap. 13 ex , qui fait dire à Scipion, Que les Romains estima

r. li. 6 ca. 18. et Sozom. l. 8 c. 20 et 21 et 22 eq Lib. 2. cap. 13 ex Lib. 8. cap. 27 ey Dio in Ner fa Heb. 10. ver.

avant, où il traite cette matiére sérieusement, & comme l’on dit, ex profeβo, & non simplement en passant ou par o

tem superstitio ligaturum in quibus etiam in auris virorum, in summis ex unâ parte auriculis suspensa deputentur non ad pl

mp; des aromates, de la myrrhe & de l’encens, sicut virgula fumi ex aromatibus myrrhæ & thæsis . Comme il y a des

nard. (7). Noscitur expedibus quantum sit virginis antrum, Nascitur ex naso quanta sit pasta viro. (8). Cette Romance

désirs, et vous ne travaillez qu’à faire réussir ses desseins : « Vos ex patre diabolo estis et desideria patris vestri vu

que speciem honesti rectique et mortalium animos deturbari, non dicam ex urbe ejiciendos, sed è finibus humanæ natura exti

Cambrai, d’Arras, d’Alby, de Lodève, de Namur, de Gand, etc. *. Par ex . dans la Juive, les Huguenots, Robert le Diable,

que je cite ici ses propres expressions : ) Equidem arbitror multos ex iis qui ad spectacula discesserant bodie prasente

un vrai miracle que Dieu fit pour accréditer le saint Législateur : ex confortio Domini . On ne trouve point des vestige

iere de ce Lion, si tout n’est pas bien frisé & bouclé : Si quid ex juba sua extrà ordinem jacuit, sinon omnia in ann

comme Mercure qui avoit des aîles à son bonnet : Elata coma in altum ex utrâque parte capitis speciem alarum exhibebat.

 : Nolentes detegi se ipsos aperte produnt, nil boni acturos oriuntur ex illis larvis innumera scelera. Gregor. Tolos. L. 

ssuyât ses larmes. Ut quidquid lachrymarum atque tristitiæ coegissent ex tragicis affectibus, hujus spectandi risus deterg

même : « Senatores, Præfectos, etc. placet maculam subire infamiæ, si ex ancilla, scenica, scenicæ filia, vel lenonis fili

Fidicinas, psaltrias & choreas diaboli quasi mortiferas pro turba ex ædibus tuis. Les mœurs des héros de la danse étoi

mais réjouie qu’en vous : Tu scis quòd nunquam lætata sit ancilla tua ex quo hùc translata sum, nisi in te, Deus Abraham.

iel, Chartres, comme les Chartres de France. Instrumentum Regni. Bud. ex Sueton. Qui sont les titres du Domaine, Incorpora

e perpétuer son culte : Astutia Dæmonum longè graviorem pestilentium ex hâc occasione non corporibus, sed moribus curavit

héologien, & se déchaîne contre les Religieux mendians. Il décide ex cathedra que la profession de pauvreté est contra

ue Dieu fit d’Adam après son péché : Ecce Adam factus est quasi unus ex nobis. (Gen., III, 22.) Quoi, dira-t-on, ne pas

s, et qui sont effectivement des enragées dans leur famille ; « Bonum ex integra causa», disent les Philosophes : les haut

[NDE] L’en tirer = le sortir de sa peine. d. [NDE] cartel = défi, p. ex . pour provoquer en duel. e. [NDE] bouliner = “bi

a partie morale. Enfin dans le nombre des Ouvrages qui ont été faits ex professo pour ou contre les Théatres, il y en a p

tio selectarum Sententiarum ejusdem adversùs Choreas & Spectacula ex ejus Statutis, Edictis, Institutionibus, Homiliis

dolescens patrocinium suscipio, qui à viris disertis & ingeniosis ex artis regulis elaborata dramata, casta, honesta,

estu agere consueverunt … …. At hic vereor ne qui sint inter vos, qui ex me quærunt : Quid agis adolescens ? Tu ne Comædos

me quærunt : Quid agis adolescens ? Tu ne Comædos, Histriones, Mimos, ex eloquantiæ studiosis facere paras ? Ego ne Histri

, candor, castitas, fides, probitas, Religio, est stultitia ? Qui nos ex christiana Ecclesia in Paganismum identidem tradu

se tromper, ni pour tromper les autres, nec fallar in eis, nec fallam ex eis. Et pour lors elles nous deviennent un miroir